Zgaga w ciąży – sposoby na pieczenie w przełyku

Zgaga, czyli specjalistycznie refluks żołądkowo-przełykowy, jest bardzo częstą przypadłością wśród kobiet ciężarnych – doświadcza jej ponad 2/3 kobiet w ciąży. Jest to związane przede wszystkim ze wzrostem stężenia progesteronu w organizmie młodej mamy. Żeński hormon produkowany przez jajniki i nadnercza (a w trakcie ciąży również przez łożysko) odpowiada między innymi za rozluźnianie i zmniejszenie napięcia mięśni gładkich – co ciekawe, o zgagę może przyprawiać nie tylko kobiety ciężarne, ale także te w II fazie cyklu miesiączkowego.

Spis treści

• Zgaga w ciąży - przyczyny
• Kiedy pojawia się zgaga w ciąży?
• Lek na zgagę w ciąży
• Domowe sposoby na zgagę w ciąży
• Zgaga w ciąży – jak jej zapobiegać?

Zgaga w ciąży - przyczyny

Według Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, nawet w ciąży o prawidłowym przebiegu zgaga może doskwierać ciężarnej – i to już od pierwszego trymestru. Zgaga w ciąży nie oznacza zatem żadnych nieprawidłowości w rozwoju płodu.

Głównym winowajcą tej dolegliwości są produkowane w dużej ilości w organizmie ciężarnej hormony takie jak: progesteronu, HCG, relaksyna. Na skutek ich działania następuje rozluźnienie mięśni gładkich, mające na celu zapobiegnięcie ewentualnemu porodowi przedwczesnemu. Hormony (zwłaszcza progesteron) działają jednak także na inne mięśnie w organizmie kobiety ciężarnej, w tym na dolny zwieracz przełyku, który fizjologicznie nawet w stanie spoczynku powinien pozostawać napięty, by nie dopuścić do cofania się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Niestety wysokie stężenie progesteronu w organizmie ciężarnej sprawia, że dolny zwieracz przełyku, tak jak inne mięśnie, ulega rozluźnieniu, co prowadzi do występowania objawów refluksu. Gdy kwaśna treść żołądkowa dociera do dolnego odcinka przełyku, drażniąc jego wrażliwą śluzówkę, pojawia się charakterystyczne pieczenie za mostkiem. Bywa, że towarzyszy mu odbijanie, kwaśno-gorzki posmak w ustach, a nawet wymioty.

Kiedy pojawia się zgaga w ciąży?

Mimo, że poziom hormonów ciążowych nieco spada wraz z kolejnymi tygodniami, zgaga najbardziej dokuczliwa staje się zazwyczaj w ostatnim trymestrze. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka: zmiana położenia żołądka z powodu zwiększających się rozmiarów macicy, ucisk dziecka na żołądek, spowolniona perystaltyka przewodu pokarmowego, wzrost ciśnienia śródbrzusznego.

Zgagę nasila dodatkowo niewłaściwa dieta i nawyki żywieniowe – właściwe wielu ciężarnym przejadanie się, uleganie wszelkim zachciankom czy pospieszne spożywanie posiłków. Czynnikami pogarszającymi zgagę mogą być także: nadwaga, stres, nieodpowiednia pozycja podczas wypoczynku, obcisłe ubrania, niektóre leki. Choć dolegliwość ta nie stanowi zagrożenia dla rozwijającego się dziecka, potrafi uprzykrzyć życie przyszłej mamy. Warto znać sposoby na radzenie sobie ze zgagą w ciąży.

Zobacz też: Co jeść w ciąży - porady dietetyka
Zobacz też: Co na mdłości w ciąży - 9 sposobów

Lek na zgagę w ciąży

Kobiety ciężarne nie powinny zażywać żadnych leków bez uprzedniej konsultacji z lekarzem. Wiele środków leczniczych, nawet tych dostępnych bez recepty, może mieć negatywny wpływ na rozwijający się w macicy płód. Przed zażyciem jakiegokolwiek lekarstwa na zgagę w ciąży, należy skonsultować się ze specjalistą. W przypadku uciążliwej i nawracającej zgagi lekarze najczęściej zalecają ciężarnym leki zawierające w składzie węglan wapnia lub magnezu. Działanie tych substancji polega na neutralizowaniu kwaśnej treści żołądkowej. Łagodzi to nieprzyjemne objawy, takie jak pieczenie w przełyku.

Domowe sposoby na zgagę w ciąży

Istnieje wiele domowych sposobów na walkę ze zgagą w ciąży. Warto sięgnąć po nie, jeśli dolegliwości nie są na tyle nasilone, aby konieczne było zażywanie leków. Poniżej lista domowych metod łagodzenia zgagi w ciąży:

• Surowe migdały – orzechy te mają właściwości regulujące system trawienny po posiłku; neutralizują także kwaśny posmak obecny przy zgadze. Warto włączyć je do diety także ze względu na bogactwo magnezu i cynku sprzyjających rozwojowi dziecka i dobrego samopoczucia przyszłej mamy. Zawatrte w orzechach nienasycone  kwasy  tłuszczowe są  niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i siatkówki oka u rozwijającego się płodu.
• Imbir – polecane także przy porannych mdłościach kłącza imbiru korzystnie wpływają na proces trawienia. Można spożywać je pod postacią herbatek, naparów, dodatku do sosów czy ciasteczek.
• Mleko i jego przetwory – mleko, kefir czy jogurt (najlepiej o niskiej zawartości tłuszczu) doraźnie zmniejszają odczucie zgagi.
• Guma do żucia – mechanizm żucia zwiększa wydzielanie śliny, która z kolei ma właściwości neutralizujące kwasy w przełyku. Zamiast gumy można żuć także migdały czy korzeń imbiru.
• Spanie w pozycji półleżącej – uniesienie głowy i klatki piersiowej względem brzucha utrudni kwasom żołądkowym zarzucanie treści do przełyku. Dodatkowa poduszka powinna załatwić sprawę. 

Zgaga w ciąży – jak jej zapobiegać?

Zdecydowanie najistotniejszym czynnikiem w profilaktyce zgagi w ciąży jest odpowiednia, dobrze zbilansowana dieta. Kobiety w ciąży cierpiące na dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego na pewno powinny unikać tłustych, smażonych oraz ostrych potraw. Tego typu dania zwiększają ilość kwasów w żołądku, co przyczynia się do zaostrzenia objawów refluksu. Dietetycy i lekarze zwracają także uwagę na wielkość posiłków – dla komfortu trawiennego lepiej, by przyszła mama jadła mniej, za to częściej. Najlepiej byłoby pohamować się przed jedzeniem bezpośrednio przed położeniem się spać albo przynajmniej ograniczyć ten posiłek do lekkiej przekąski. Poniżej mamy całą listę zaleceń, które powinny uchronić kobietę w ciąży przed zgagą.

Zmiana diety

W ciąży warto wyeliminować z diety produkty działające rozluźniająco na zwieracz przełyku. Należą do nich przede wszystkim:  tłuste, wzdymające, pikantne, smażone, ostro przyprawione  potrawy. Drugą grupą produktów niepożądanych są te o właściwościach zwiększających wydzielanie kwasów żołądkowych: mocna herbata, kawa, napoje gazowane z kofeiną (typu cola). Zamiast soków cytrusowych można spróbować pić te warzywne – równie smaczne, a przy tym zdrowsze przez niższą zawartość cukrów.

Zmiana nawyków żywieniowych

Więcej małych posiłków zamiast ogromnej porcji na noc, to pierwsza i najistotniejsza zasada w przypadku profilaktyki zgagi w ciąży. Ważne jest także, by przy stole zwolnić – dokładne rozdrabnianie kęsów przed połknięciem ułatwia trawienie, zaś wolniejsze tempo jedzenia pozwala uniknąć łykania powietrza.

Picie między posiłkami

Zamiast od razu popijać posiłek, lepiej jest łykać wodę w niewielkich ilościach przez cały dzień. Noś przy sobie butelkę niegazowanej niskosodowej wody i pij ją między posiłkami.

Pilnowanie masy ciała

To nie do końca prawda, że przyszła mama powinna jeść za dwoje. W pierwszym trymestrze kobieta powinna jeść tyle co przed ciążą (czyli około 2200 kcal/dobę). Od drugiego trymestru dzienne zapotrzebowanie zwiększa się o około 300 kcal. Przy czym, podczas ciąży obowiązują te same zasady zdrowego żywienia co zwykle – posiłki zbyt bogate w tłuszcze, cukry czy węglowodany spowodują zbyt szybki przyrost masy ciała, zwiększając nacisk na układ pokarmowy.

Wygodna odzież

Luźna, nieuciskająca brzucha odzież zapewni komfort i nie będzie napierała na żołądek. Dzięki temu ryzyko zarzucania treści pokarmowej do przełyku zmaleje.

 Spokój i relaks

Przyjemna atmosfera wokół ciężarnej sprzyja minimalizowaniu ciążowych dolegliwości (nie tylko przy zgadze). Warto zwolnić obroty, poruszać się mniej gwałtownie, ani nadmiernie się nie wysilać. Przed podniesieniem się z łóżka, najlepiej byłoby poleżeć kilka minut, po czy obrócić się na bok i wstać, podpierając się na przedramieniu. Po posiłku poleca się odpoczynek w pozycji siedzącej lub półleżącej. Spacery i delikatna gimnastyka utrzymają ciało w dobrej kondycji.