Propolis: właściwości zdrowotne i urodowe

Miód, pyłek i wosk to nie jedyne produkty pszczele, z których korzystamy na co dzień. Tym razem przyjrzymy się bliżej propolisowi, który ze względu na antybakteryjne, przeciwzapalne i regeneracyjne działanie znalazł szerokie zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym. Zobacz, co warto wiedzieć na temat kitu pszczelego.

Propolis – spis treści

• Propolis – co to?
• Propolis – właściwości zdrowotne
• Propolis – właściwości urodowe
• Propolis – jak stosować?
• Propolis – przeciwwskazania
• Propolis – zastosowanie
• Nalewka z propolisu – przepis
• Propolis w ciąży
• Propolis – cena

Propolis – co to?

Propolis, czyli kit pszczeli to substancja żywiczna o charakterystycznym, intensywnym zapachu, wytwarzana przez pszczoły na bazie zebranej przez nie żywicy z pąków i młodych gałęzi drzew takich jak na przykład:

• brzoza
• olcha
• topola
• wiśnia
• czereśnia
• świerk
• jodła

Jest to pewnego rodzaju klej ochronny (chroni ul przed infekcjami mikrobiologicznymi), który pszczoły wykorzystują do uszczelniania uli. To także jeden z najsilniejszych, naturalnych środków przeciwzapalnych, przeciwgrzybiczych i antybakteryjnych. Z tego względu znalazł szerokie zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym.

Propolis może występować w różnych postaciach ze względu na temperaturę:

• Twardy i kruchy – poniżej 15 stopni Celsjusza
• Miękki i plastyczny – powyżej 36 stopni Celsjusza
• Rozpuszcza się w temperaturze wyższej niż 90 stopni Celsjusza

W zależności od zapylanych przez pszczoły roślin w danym rejonie kit pszczeli przyjmuje różne kolory: pomarańczowy, żółty, ciemnobrązowy, zielony, czerwony, szary, czarny.

Skład propolisu

• 50% żywice roślinne
• 30% wosk pszczeli
• 10% olejki eteryczne
• 5% pyłki kwiatowe
• 5% pozostałe substancje organiczne
• Ponad 300 związków chemicznych

Propolis – właściwości zdrowotne

Propolis w leczeniu dróg oddechowych

Badania kliniczne wykazały, że propolis może zwalczać bakterie odpowiedzialne za infekcje dróg oddechowych. Z tego względu stosuje się go w leczeniu chorób gardła, krtani, a także przy zapaleniu oskrzeli i przewlekłego, nieswoistego zapaleniu płuc.

Propolis wzmacnia odporność i łagodzi objawy przeziębienia

Propolis zważywszy na właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, a także działanie stymulujące tworzenie przeciwciał, może zapobiegać przeziębieniu poprzez wzmocnienie odporności, ale także leczyć niektóre objawy – na przykład ból gardła.

Propolis a układ pokarmowy

Propolis stosuje się w leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Jest skutecznym remedium na zgagę, zapalenie czy wrzody żołądka, które wywołuje nie tylko bakteria Helicobacter pylori, ale także przez przewlekły stres, palenie papierosów i zła dieta.

Propolis na nadciśnienie

Propolis to jeden z kilku naturalnych produktów, które wspomagają leczenie chorób serca i naczyń krwionośnych. Zawarte w nim ekstrakty działają przeciwzakrzepowo, zapobiegają przerostowi naczyń krwionośnych i kardiomiopatii, czyli schorzeniom w obrębie mięśnia sercowego. Ponadto kit pszczeli obniża ciśnienie tętnicze krwi, dlatego jest wykorzystywany między innymi jako produkt wspomagający leczenie nadciśnienia.

Propolis działa przeciwzapalnie

Wyniki wielokrotnych badań dowodzą, że propolis wykazuje silne działanie przeciwzapalne, dlatego sprawdza się jako produkt wspomagający w leczeniu chorób takich jak: reumatoidalne zapalenie stawów, choroby zapalne jelit, łuszczyca, astma oskrzelowa itp.

Propolis przyspiesza gojenie

Maść z propolisu warto stosować zewnętrznie na skórę, ponieważ stymuluje regenerację tkanek, które uległy uszkodzeniu na skutek oparzenia (tutaj najlepiej sprawdzi się specjalny puder z propolisu) czy upadku. Propolis przyspiesza także gojenie się opryszczki. Płukanie gardła płynem z propolisu może też przyspieszać gojenie się ran po wycięciu migdałków.

Wspomaga pracę wątroby

Naukowcy dowiedli, że propolis może działać ochronnie na wątrobę (chroni między innymi przed zwłóknieniem i stłuszczeniem), a w niektórych sytuacjach poprawiać jej stan. Należy jednak pamiętać, że w tym przypadku zdecydowanie nie sprawdzą się preparaty z kitem pszczelim, które powstały na bazie alkoholu.

Cenny dodatek do higieny jamy ustnej

Ze względu na swoje właściwości bakteriobójcze i dezynfekujące propolis, a właściwie pasty do zębów z jego dodatkiem lub płyny do płukania jamy ustnej na bazie propolisu, stanowią cenny produkt do higieny nie tylko zębów (chroni przed próchnicą), ale całej jamy ustnej. Sprawdzi się między innymi podczas leczenia wrzodów i zapalenia dziąseł, aft i pleśniawek, parodontozy czy ciężkiego zapalenia błony śluzowej jamy ustnej.

Propolis – właściwości urodowe

Propolis stosuje się również w kosmetyce jako dodatek do kosmetyków takich jak toniki czy kremy głównie ze względu na działanie antybakteryjne (propolis świetnie radzi sobie między innymi z trądzikiem). Pojawia się również w produktach przeznaczonych do pielęgnacji skóry wrażliwej, a także w żelach pod prysznic i balsamach do ust.

Polecany jest także przy zapaleniach mieszków włosowych, łupieżu i zniszczonych włosach. Propolis nawilża skórę głowy, dlatego znajdziesz go również w składzie niektórych szamponów i masek do włosów.

PRZECZYTAJ KONIECZNIE: Cena urody – za jakie substancje warto słono zapłacić?

Propolis – jak stosować? 

Propolis jest naturalnym, ale silnym środkiem przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym, dlatego najlepiej stosować go w rozcieńczonej postaci, czyli na przykład w formie maści, nalewki czy kapsułek (o dobrym składzie).

Z właściwości propolisu korzystaj wtedy, kiedy pojawi się taka potrzeba – na przykład, kiedy boli Cię gardło albo zmagasz się z aftami. Dawkowanie propolisu będzie różniło się w zależności od formy, w jakiej chcesz go przyjmować, ale przede wszystkim od występujących dolegliwości. W każdym przypadku należy zastosować się do wskazówek zawartych na opakowaniu. Ale podrzucamy jeszcze kilka przykładów.

• Płukanka na ból gardła, pleśniawki czy zapalenie błon śluzowych jamy ustnej – 40-50 kropli propolisowych na szklankę ciepłej wody (mieszanka do płukania gardła i jamy ustnej).
• Okład na odleżyny, ból zęba – przykładaj nasączony w roztworze (1 łyżeczka nalewki propolisowej na 100 ml wody) tampon z waty do bolącego zęba.   
• Napój na osłabioną odporność, stany zapalne dróg oddechowych – 30 kropli nalewki propolisowej, 1 łyżeczka miodu rozpuszczona w przegotowanej, ostudzonej wodzie (do picia 2-3 razy dziennie).
• Maść na opryszczkę, grzybicę, łuszczycę – nakładaj bezpośrednio na skórę.

Propolis – przeciwwskazania

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania propolisu jest alergia. Jeśli jesteś uczulona na produkty pszczele (miód, wosk, pyłek pszczeli itp.) niestety nie będziesz mogła skorzystać z właściwości pszczelego kitu. Uważaj też, jeśli jesteś uczulona na pyłki drzew takich jak: olcha, topola, brzoza, wiśnia czy drzewa iglaste, z których powstaje propolis. Ponadto kit pszczeli może spowalniać krzepnięcie krwi, więc nie stosuj go, jeśli na przykład masz stwierdzony niedobór płytek krwi.

SPRAWDŹ: Alternatywne zdrowie: medycyna to nie tylko tabletki

Propolis – zastosowanie

• Tabletki, kapsułki, krople z propolisem – dostępne w aptekach suplementy diety wzmacniające odporność, dlatego często produkowane są również z dodatkiem witaminy C.
• Czopki, globulki propolisowe – do stosowania w przypadku stanów zapalnych błony śluzowej odbytnicy lub pochwy oraz różnego rodzaju problemów grzybiczych czy bakteryjnych. Propolis możesz znaleźć też w składzie niektórych nawilżających globulek dopochwowych.
• Maść z propolisu – w aptekach znajdziesz też maść na bazie pszczelego kitu, ale możesz przygotować ją również sama w domu, łącząc propolis na przykład z wazeliną. Taką maść należy stosować na miejsca z objawami grzybicznymi, na stłuczenia, blizny czy rany.
• Miód z propolisem – na rynku spożywczym dostępne są także miody z dodatkiem propolisu oraz pyłku pszczelego, który fantastycznie wzmacnia odporność. Pamiętaj, że kiedy dodajesz miód do gorącej herbaty, ten obniża swoje właściwości antybakteryjne, dlatego najlepiej poczekaj aż przestygnie i wtedy dołóż odrobinę miodu (napar nie powinien mieć temperatury wyższej niż 40 stopni Celsjusza).
• Nalewka z propolisu – czyli rozpuszczony w alkoholu kit pszczeli, to najpopularniejsza forma wykorzystania propolisu. Kupisz ją w niejednej pasiece, ale jest bardzo prosta w przygotowaniu, więc możesz śmiało przygotować ją sama w domu (zerknij na przepis poniżej).
• Pasta do zębów z propolisem – czyści i wzmacnia szkliwo, a także chroni dziąsła.
• Tonik z propolisu – niektórzy producenci kosmetyków stosują antybakteryjny propolis jako dodatek do toników. Tonik z propolisem polecany jest głównie do codziennej pielęgnacji cery tłustej i podrażnionej.
• Krem z propolisem – w drogeriach możesz kupić również produkty o działaniu nawilżająco-łagodzącym z dodatkiem propolisu do stosowania zarówno na dzień, jak i na noc.

Nalewka z propolisu – przepis 

Składniki:

• 50g propolisu
• 100 ml spirytusu etylowego
• 150 ml przegotowanej, letniej wody

Sposób przygotowania:

Do szklanej butelki włóż oczyszczony i rozdrobniony propolis, a następnie wlej spirytus oraz  wodę. Zakręć szczelnie butelkę i odstaw na około 3 tygodnie do ciemnego miejsca o temperaturze pokojowej. Każdego dnia potrząśnij butelką, aby rozpuszczony propolis lepiej wymieszał się z wodą i alkoholem. Po trzech tygodniach należy przefiltrować nalewkę, przelewając całość przez gazę lub filtr, którego używasz do przygotowania kawy przelewowej. Nalewkę rozlej do ciemnych, szczelnie zakręcanych butelek. 

Propolis w ciąży

Produkowana na bazie alkoholu nalewka czy krople z propolisu nie będą dobrym wyborem, jeśli jesteś w ciąży. Możesz natomiast sięgnąć po inne produkty na bazie kitu pszczelego – na przykład tabletki, kremy czy maści. Propolis bez zanieczyszczeń i dodatku alkoholu jest bezpieczny dla kobiet w ciąży pod warunkiem, że przyszła mama nie jest uczulona na produkty pszczele. Zanim jednak sięgniesz sama po środki z propolisem, skonsultuj się z lekarzem, który oceni czy produkt jest bezpieczny dla Ciebie i dziecka.

Propolis – cena

Propolis możesz kupić bezpośrednio od pszczelarzy w pasiekach, ale także w aptekach, sklepach ze zdrową żywnością, w niektórych drogeriach i oczywiście w wielu sklepach internetowych. Cena kitu pszczelego zależy przede wszystkim od formy i zawartości procentowej produktu. 50 g propolisu to koszt między 30 a 50 zł, gotową maść propolisową dostaniesz już nawet za 15 zł, a 60 ml kropli propolisowych za 30-40 zł. Propolis możesz kupić również w formie kapsułek (często z dodatkiem witaminy C) – za tego typu suplement diety zapłacisz około 15 zł za 60 kapsułek.

ZOBACZ TEŻ: Apiterapia: lecznicze działanie produktów pszczelich