Morfologia krwi - co wykazuje, jak często ją robić i co jeść przy niedoborach?

Profilaktyczne badania krwi często ujawniają niedobory witamin i minerałów w naszym organizmie. Co jeść przy anemii i jak zmienić dietę, by poprawić ogólne wyniki morfologii? Mamy porady eksperta.

Patrycja Dudzisz 2022-07-08

Shutterstock

Wiele chorób w początkowych stadiach rozwoju, nie dają żadnych objawów. To dlatego tak istotnym elementem dbania o swoje zdrowie jest odpowiednio prowadzona profilaktyka, której częścią są również badania krwi. Dzięki nim mamy możliwość wykrycia zaburzeń zdrowotnych na wczesnym etapie lub całkowicie zapobiec ich rozwojowi. Im wcześniej dowiemy się o wszelkich nieprawidłowościach, tym szybciej możemy podjąć działania mające na celu ich ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie np. poprzez wprowadzenie lub wyeliminowanie niektórych składników z naszej codziennej diety.

"Dzięki odpowiedniej profilaktyce możemy także zapobiegać poważnym konsekwencjom zdrowotnym - dodaje Łukasz Sieńczewski, główny konsultant dietetycznym SuperMenu by Anna Lewandowska. - Dlatego właśnie w ramach naszej kampanii edukacyjnej „Zdrowie bez wymówek!” zachęcamy do regularnych badań krwi."

ZOBACZ TEŻ: Badania profilaktycznie dla kobiet w wieku 20+, 30+, 40+

Morfologia krwi - co wykazuje?

Morfologia krwi jest podstawowym badaniem diagnostycznym, które umożliwia ogólną ocenę stanu zdrowia. Wynik przedstawia ocenę ilościową i jakościową elementów morfotycznych krwi, czyli komórek krwi. Możemy podzielić je na trzy układy: czerwonokrwinkowy, białokrwinkowy oraz płytkowy.

"To umożliwia nam ocenę szerokiego spektrum elementów funkcjonowania naszego organizmu - tłumaczy dietetyk. - Możemy wymienić tutaj m.in. wstępne rozpoznanie niedokrwistości i ich zróżnicowanie, infekcje, stany zapalne, zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego jak np. niedobory odporności. Umożliwia także ogólną ocenę gospodarki wodnej organizmu."

Dokładna analiza oraz rozpoznanie powinno być skonsultowane z lekarzem i skorelowane m.in. z wywiadem chorobowym, potencjalnymi objawami oraz wynikami pozostałych badań (jeśli zostały przeprowadzone).

Jak często robić morfologię?

Profilaktycznie badania krwi warto wykonywać przynajmniej raz w roku. W zależności od stanu zdrowia danej osoby, mogą istnieć wskazania do wykonywania ich częściej. Zazwyczaj jest to ustalane indywidualnie z lekarzem prowadzącym.

ZOBACZ TEŻ: Składniki krwi - jakie są ich funkcje i jak utrzymać odpowiedni poziom?

Badanie krwi - ile kosztuje?

Badania krwi można wykonać ze skierowaniem od lekarza lub prywatnie, czyli bez skierowania.

"Raz w roku, nawet jeśli uważamy, że czujemy się świetnie warto wykonać podstawowe badania krwi obejmujące pełną morfologię, pomiar glukozy i lipidogram - taki pakiet można teraz otrzymać bezpłatnie w ramach naszej kampanii edukacyjnej "Zdrowie bez wymówek!", a krew do badania pobierze personel medyczny, który przyjedzie do nas do domu" - tłumaczy Łukasz Sieńczewski.

Pamiętajmy jednak, że nie istnieje jeden, uniwersalny pakiet dla każdego. Wybór szczegółowych parametrów do badania zależy od bardzo wielu czynników, m.in. od stanu zdrowia, wieku, płci, obciążeń genetycznych czy stanu fizjologicznego badanego (np. ciąża, laktacja). Nie bez znaczenia pozostają także czynniki ryzyka takie jak: złe nawyki żywieniowe, palenie tytoniu czy nadużywanie alkoholu. Szczegółowy zakres badań, które powinniśmy wykonać warto skonsultować z lekarzem.

Jak czytać wyniki krwi?

Jeśli nie posiadamy odpowiedniego wykształcenia, nie powinniśmy interpretować samodzielnie wyników badań laboratoryjnych. Na pierwszy rzut oka może wydawać się to proste, ale w rzeczywistości takie nie jest i wymaga wiedzy medycznej. Dlatego po otrzymaniu wyniku powinniśmy przeprowadzić jego analizę wraz lekarzem.
Pamiętajmy, że poza samym wynikiem trzeba wziąć pod uwagę pozostałe czynniki, m.in. powody, które skłoniły nas do wykonania badań (np. konkretne objawy), istniejące choroby czy przyjmowanie leki/ suplementy diety. Część z nich powinna być także interpretowana zbiorczo, a analiza wybranego parametru bez uwzględnienia pozostałych może dać nam mylny obraz sytuacji, bo jeden parametr wykraczający poza granicę zakresów referencyjnych nie musi oznaczać choroby.
Warto także zestawiać ze sobą wyniki z kilku lat, obserwując proces potencjalnych zmian.

Niedobór żelaza - co jeść?

"W przypadku żelaza, warto pamiętać, iż w pożywieniu występują dwa jego rodzaje: hemowe oraz niehemowe - tłumaczy dietetyk. -Hemowe, charakteryzujące się większą biodostępnością, znajdziemy w produktach odzwierzęcych, drugie zaś, o niższej biodostępności, występuje w produktach roślinnych."

Najlepsze źródła żelaza to:

mięso,
jaja,
ryby,
kakao,
siemię lniane,
pestki dyni,
nasiona roślin strączkowych,
migdały,
płatki owsiane
kasze: gryczana, jaglana, komosa, amarantus.

Niedobór potasu - co jeść?

W potas bogate są:

produkty mleczne,
nasiona roślin strączkowych.
warzywa, takie jak: szpinak, pomidory, buraki, brokuły, marchew, ziemniak,
owoce: banany, morele, pomarańcze i śliwki
kasza gryczana,
płatki owsiane,
żyto,
nasiona i pestki

Niedobór magnezu - co jeść?

Jako najlepsze źródła magnezu polecane są:

kakao,
orzechy i pestki,
kasza gryczana,
płatki owsiane,
nasiona roślin strączkowych,
awokado,
zielone warzywa liściaste

Niedobór witaminy B12 - co jeść?

Naturalnym źródłem witaminy B12 są jedynie produkty pochodzenia zwierzęcego:

mięsa,
ryby,
owoce morza,
jaja,
produkty mleczne

W przypadku osób, które ograniczyły lub całkowicie wykluczyły produkty pochodzenia zwierzęcego niezbędna jest suplementacja witaminy B12.

ZOBACZ TEŻ: Witaminy dla wegan. Jak uzupełnić niedobory, będąc na diecie wegańskiej?

Niedobór wapnia - co jeść?

Wapń najczęściej kojarzy nam się z produktami mlecznymi, ale to nie są jedyne źródła tego makroelementu. Można pozyskać go także z produktów takich, jak:

wody mineralne zawierające wapń,
nasiona i pestki jak np. sezam, mak, słonecznik,
migdały,
nasiona roślin strączkowych,
natka pietruszki,
jarmuż
kapusta włoska

Na rynku istnieją także produkty wzbogacone wapniem przez ich producentów - np. napoje roślinne, popularnie nazywane mlekami roślinnymi.

Ekspert

ŁUKASZ SIEŃCZEWSKI
Dietetyk z dyplomami Akademii Wychowania Fizycznego oraz Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Główny konsultant dietetyczny SuperMenu by Anna Lewandowska. Specjalizuje się w tematyce diet eliminacyjno-rotacyjnych w zaburzeniach mikroflory jelit, w leczeniu żywieniowym i suplementacji.