Jak chronić wzrok przed słońcem?

Ramiona. Kark. Uszy. Na pewno setki razy czytałaś, że te miejsca trzeba szczególnie chronić przed słońcem i nie zapominasz posmarować ich kremem z filtrem SPF w słoneczne dni. Ale jest takie miejsce na Twoim ciele, którego nie sposób posmarować żadnym kremem, a które też jest bardzo wrażliwe na promieniowanie ultrafioletowe (UV). To Twoje oczy. Ewolucja nauczyła oko obchodzić się ze światłem – gdy jest za jasno, może się zmrużyć, zasłonić powieką lub zwęzić źrenicę. Na co dzień to się sprawdza, ale w ekstremalnych warunkach te mechanizmy nie wystarczą i oko można poparzyć. Jeśli poparzysz tylko powiekę, pół biedy, do wesela się zagoi, nawet jeśli jest już za tydzień. Niestety, konsekwencje lekceważenia słońca mogą być znacznie poważniejsze – wystarczy zapomnieć gogli na nartach, by oślepnąć na cały dzień, chwilę popatrzeć prosto w słońce, by trwale uszkodzić wzrok, a jeśli będziesz miała pecha, promieniowanie UV może nawet wywołać groźnego raka oka.

Oczywiście bez paniki. Według Krajowego Rejestru Nowotworów czerniaka oka rozpoznaje się u kilkuset Polaków w roku, co stanowi zaledwie około 0,2% wszystkich zachorowań na nowotwory. Ale istnieje szereg innych schorzeń, do których promieniowanie UV przykłada swoją niewidzialną rękę. Niektóre, jak zapalenie spojówek, potrafią uprzykrzyć życie natychmiast, inne zaś rozwijają się na tyle powoli, że gdy zaczniesz gorzej widzieć po czterdziestce, w żaden sposób nie skojarzysz tego z wakacjami spędzonymi nad morzem w czasie studiów. A to właśnie ten beztroski miesiąc zabawy na plaży może być winien zaćmy, która za 20 lat utrudni Ci prowadzenie samochodu czy oglądanie seriali. Jednak przyszłość wcale nie musi się malować w aż tak ciemnych barwach. Wystarczy odpowiednio zadbać o oczy dziś, by aż do późnej starości cieszyć się dobrym wzrokiem. Zacznij od zidentyfikowania zagrożeń – to ta mniej przyjemna część, a później przejdziemy do sposobów ochrony. Przekonasz się, że to nic trudnego. Ba! Dbanie o oczy może być przyjemne, bo można zadbać o nie ze stylem!

ZOBACZ: Opalanie - fakty i mity

CIEMNA STRONA

Czyli schorzenia, które wśród czynników ryzyka mają też nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV.

TŁUSZCZYK Tłuszczyk to charakterystyczna żółta plamka, zwykle w obu oczach, w kącikach bliżej nosa. Najczęściej występuje u ludzi spędzających dużo czasu na morzu lub na dużych wysokościach, gdzie promieniowanie UV jest silniejsze. Nie jest groźny, ale wygląda tak sobie, a usunąć się go nie da.

ŚLEPOTA ŚNIEŻNA Chociaż nazwą nawiązuje do śniegu i zimy, może Cię dopaść również w lecie. Wystarczy za długo przebywać w silnie nasłonecznionym miejscu, w którym dodatkowo dużo światła odbija się od powierzchni ziemi lub – najczęściej – wody. Nadmiar promieniowania prowadzi wówczas do poparzenia siatkówki lub rogówki. Czasami wystarczy godzinka w pełnym słońcu (zwłaszcza na śniegu, który odbija niemal w całości promienie UV), żeby po kilku godzinach oczy zaczęły Cię piec, zrobiły się suche i zaczerwienione, a czasami spuchnięte. Bywa, że na pewien czas wręcz tracisz wzrok. Zwykle wystarczy uciec do cienia, żeby objawy ustąpiły same, ale jeśli trwają dłużej niż 24 godziny – koniecznie idź do okulisty.

ZAĆMA Słońce nie jest główną przyczyną powstawania zaćmy, czyli zmętnienia soczewki, ale wiadomo, że potrafi przyspieszyć chorobę nawet o 20 lat.

ZWYRODNIENIE PLAMKI ŻÓŁTEJ Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) to najczęstsza przyczyna całkowitej utraty wzroku, więc nie można jej lekceważyć. Podobnie jak w przypadku zaćmy, to nie słońce jest główną przyczyną AMD, bo tych jest wiele, ale – znowu podobnie – ekspozycja na promieniowanie UV może przyspieszyć rozwój tej choroby. Warto wykorzystać każdy dostępny sposób, żeby zmniejszyć ryzyko, zwłaszcza gdy jesteś niebieskooką kobietą, bo właśnie ta grupa jest najbardziej narażona na AMD.

NOWOTWORY Na pewno słyszałaś o czerniaku oka (to ten rzadki, o którym pisaliśmy na początku), ale czerniak to niejedyny nowotwór. Ocenia się, że ok. 10% raków skóry zaczyna się właśnie w okolicach oczu – najczęściej na powiekach. A stamtąd jest już bardzo blisko do oka i... niestety również mózgu.

JASNA STRONA

Uff .Zagrożenia już znasz. Teraz Twój ruch.

NOŚ OKULARY PRZECIWSŁONECZNE Niezależnie od pory roku. Promieniowanie UV operuje nie tylko latem i nie tylko w słoneczne dni – chmury go nie zatrzymują w całości. Jak wybrać te właściwe, piszemy u dołu strony.

ZAŁÓŻ KAPELUSZ W tym sezonie kapelusze wciąż są modne, a rondo osłoni nie tylko Twoją szyję, kark i uszy, ale i oczy.

KONTROLUJ CZAS Słońce operuje najmocniej między godzinami 10 a 14. Unikaj wtedy przebywania pod gołym niebem (w mieście też), a jeśli musisz, załóż ciemne okulary.

SPRAWDŹ: Krem z filtrem - sposób na młodą skórę

OCZY POD OCHRONĄ

Czyli co jest ważne, gdy kupujesz okulary przeciwsłoneczne.

UV 400 Kupuj tylko te z fi trem UV. Te drogie w salonach na pewno go mają. Kupiłaś na ulicy? Wstąp do salonu optycznego, np. visionexpress, i poproś o sprawdzenie, czy mają filtr.

POLARYZACJA Polaryzacja nie chroni przed UV. Ale za to poprawia widoczność w sytuacjach, gdy jest dużo refleksów świetlnych. Za kierownicę – idealne rozwiązanie. Będziesz bezpieczniejsza.

KOLOR SOCZEWEK Jeśli chodzi o ochronę przed wpływem promieni UV, kolor soczewek nie ma znaczenia. Wcale nie jest tak, że im ciemniejsze, tym lepsze. Nawet przezroczyste okulary mogą blokować UV.

UWAGA NA TANIE Tanie okulary mogą Ci przynieść więcej szkody niż pożytku. Za ciemnym szkłem źrenica rozszerza się i wpuszcza do oka jeszcze więcej szkodliwego promieniowania.

DUŻE Generalnie – im większe szkła, tym lepiej dla Twoich oczu. No ale wygląd też się liczy, a w tym sezonie modne są okrągłe. Lepiej mieć mniejsze niż żadne.

Rzuć okiem i dowiedz się, dlaczego luteina jest istotna dla zdrowego wzroku.