Czy potrzebujesz psychoterapeuty?

W pewnych środowiskach terapia zrobiła się modna. Co druga gwiazda płci obojga zwierza się w wywiadach, że przeszła psychoterapię albo jest w jej trakcie i bardzo sobie to chwali. Zdawać by się mogło, że jest to jakiś zabieg higieniczny – taka „detoksykacja”psychiki, którą każdy powinien przejść od czasu do czasu. Ale nie traktujmy tego jak zabawę.

Do terapeuty idziemy, gdy trapi nas jakiś problem. Terapia to poważny i często bolesny proces, który może zmienić nasze życie. Dlatego zanim oddamy się w czyjeś ręce, najpierw dokładnie sprawdźmy, z kim mamy do czynienia.

Dzieje się coś niepokojącego

„Terapia przyda się każdemu, kto chce poradzić sobie z cierpieniem, którego doświadcza. Tak jak do lekarza idziemy, gdy odczuwamy ból, źle się czujemy czy zauważamy, że z naszym organizmem dzieje się coś niepokojącego – tak samo do terapeuty warto wybrać się, gdy przestajemy radzić sobie sami ze sobą” – mówi Michał Grasza, psycholog i psychoterapeuta.

Rzeczy, które do tej pory były naturalne – jak płacenie rachunków, załatwianie spraw w urzędach, wykonywanie swoich obowiązków zawodowych – nagle stają się bardzo trudne. Wiesz, że masz do kogoś zadzwonić, ale po prostu nie możesz się do tego zmusić przez parę dni.

ZOBACZ TEŻ: Leki psychotropowe - działanie antydepresantów

Przytłaczają Cię nawet sprawy obiektywnie przyjemne, jak zorganizowanie kolacji dla przyjaciółek. Teoretycznie wiesz, że to niezdrowe, ale poprawiasz sobie humor wieczornym obżeraniem albo alkoholem.

Oto symptomy, które powinny Cię zaniepokoić:

1. Ciężko Ci się skoncentrować – zarówno na pracy, jak i na książce czy na filmie.
2. Nic Cię ostatnio nie cieszy – przestały Ci sprawiać przyjemność rzeczy, które Cię dotąd bawiły: kino, spotkania z przyjaciółmi, aktywność fizyczna.
3. Masz ponure, obsesyjne myśli.
4. Nie układa Ci się w związku i nie widzisz rozwiązania, a nie chcesz się rozstawać.
5. Czujesz, że idziesz w złym kierunku - wiesz, że powinnaś coś zmienić, ale brakuje Ci odwagi, albo chcesz, żeby ktoś pomógł Ci wybrać, co dla Ciebie byłoby najlepsze.
6. Nie radzisz sobie ze stratą pracy, bliskiej osoby, ze zmianą sytuacji życiowej.

Metoda dla każdego?

Jak jednak odróżnić obniżenie nastroju, które zdarza się każdemu, od stanu, który wymaga pomocy profesjonalisty? Jak mówi Michał Grasza, istotny jest czas trwania tego stanu.

„Każdemu zdarza się być smutnym i nie mieć ochoty na wychodzenie z domu. Zazwyczaj jednak po kilku dniach wracamy do życia i codziennych zajęć, a nastrój się poprawia. Problem pojawia się, gdy mijają kolejne tygodnie, a poprawa nie następuje, a wręcz czujemy się coraz bardziej przybici”.

Według psychologa istotny jest również subiektywny poziom cierpienia, jaki odczuwamy z powodu danego problemu, oraz to, w jakim stopniu problem zakłóca nasze codzienne funkcjonowanie. „Warto zwrócić też uwagę na problemy, które są z nami,odkąd pamiętamy” – mówi Michał Grasza.

Traktujemy je niemal jak niezmienne cechy osobowości, mówimy sobie: „Taka już jestem” lub „Ja już tak mam”. To błąd. Z tym też można i warto pracować. Ważne, by nie bagatelizować tego, co się z nami dzieje. Trudności z realizacją codziennych obowiązków niekoniecznie oznaczają, że jesteś leniem. Tak może przejawiać się depresja.

Co wybrać: psycholog czy psychiatra?

Gdy nie wiesz, do kogo się zgłosić,wybierz po prostu jakiegokolwiek specjalistę zajmującego się zdrowiem psychicznym.

„Jednak w przypadku bardzo złego samopoczucia, np. gdy na skutek ciężkiej depresji nie jesteśmy w stanie wstać z łóżka, należy udać się bezpośrednio do lekarza psychiatry. Gdy nasz problem nie jest aż tak trudny, warto skorzystać z pomocy psychologa lub terapeuty”– mówi Michał Grasza.

Psychiatra to lekarz medycyny i w swojej terapii stosuje leki regulujące procesy zachodzące w mózgu.

Psycholog to absolwent uniwersyteckich studiów o kierunku psychologia i jego pomoc polega na tym, że podczas serii spotkań omawia się problemy pacjenta. Nie zawsze jest to psychoterapia, ponieważ nie każdy psycholog jest terapeutą.

„Osoba, która chce uzyskać certyfikat psychoterapeuty, musi ukończyć 4-letnią szkołę psychoterapii, ukończyć własną terapię, odbyć staż kliniczny, korzystać ze stałej superwizji i zdać egzamin końcowy. Wymagania są duże,ale zwiększają pewność, że osoba, które je spełni, będzie swoją pracą pomagać, a nie szkodzić” – mówi Michał Grasza. Dlatego nie wahaj się pytać terapeuty o jego dyplomy i certyfikaty.

Na czym polega ta psychoterapia? Nie ma to nic wspólnego z żadnymi szamańskimi rytuałami. Na ogół nie leży się na kozetce, jak na filmach, tylko siedzi w fotelu naprzeciwko terapeuty.

Jak mówi Michał Grasza: „Psychoterapia polega na uczestnictwie w sesjach terapeutycznych zazwyczaj raz w tygodniu. W czasie tych sesji pacjent stopniowo zmienia myślenie i zachowanie, które przyczynia się do złego samopoczucia. Dodatkowo uczy się, jak zapobiegać nawrotom choroby i dbać o zdrowie psychiczne”.

Z większością problemów, z którymi zgłaszają się pacjenci, psychoterapeuta radzi sobie tylko psychoterapią. „Czasami jednak zalecam dodatkową konsultację u lekarza psychiatry, który może wspomóc pracę terapeutyczną poprzez farmakoterapię. Dzieje się tak wtedy, gdy samopoczucie pacjenta jest tak złe, że nie jest w stanie podjąć terapii”.

W takiej sytuacji lekarz przepisuje leki, które poprawiają samopoczucie i pozwalają na rozpoczęcie psychoterapii.

WH 03/2017