Ból jajników - przyczyny

SPIS TREŚCI

• Ból jajników - gdzie leży problem
• Ból jajników w ciąży
• Ból jajników - przyczyny
• Domowe sposoby na ból jajników
• Ból jajników - kiedy do lekarza

Ból jajników - gdzie leży problem

Często to, co odczuwamy jako ból jajników w rzeczywistości nie dotyczy samych jajników. Przyczyn bólu podbrzusza jest wiele.

"To, co pacjentki często przedstawiają jako ból jajników, niekoniecznie musi właśnie nim być. Warto dokładnie opisać specjaliście, co się dzieje i nie diagnozować się na własną rękę. Ważna jest lokalizacja bólu (z której strony pojawia się dolegliwość) i rodzaj odczuwanej dolegliwości (ból promieniujący, niepromieniujący)" –wyjaśnia dr Anna Horbaczewska, ginekolożka z Centrum Medycznego Superior.

W miednicy mniejszej znajdują się też inne narządy, na przykład: jelito grube i cienkie, odbytnica, pęcherz moczowy. Każdy z nich może być przyczyną bólu, którą odczuwasz jako "ból jajników". Diagnostyka nie powinna być więc tylko ginekologiczna. Zakładając, że problem rzeczywiście wynika z żeńskiego układu rozrodczego, jajniki mogą dawać się we znaki. Jednak nie zawsze musi być to ból groźny dla zdrowia.

Ból jajników w ciąży

Bardzo często na ból jajników skarżą się kobiety w ciąży. Czy jest to niebezpieczne? "Jeśli chodzi o ból jajników w ciąży, to musimy doprecyzować, co tak naprawdę boli. Bo takie dolegliwości ze strony tego narządu w ciąży nie są częste. Nierzadko, zwłaszcza na początku ciąży, kobiety odczuwają pobolewania opisywane jako kłucia. Właśnie w podbrzuszu z prawej czy lewej strony, często promieniujące w okolicy pachwin. Źródłem tych dolegliwości nie są jednak jajniki, tylko powiększająca się w ciąży macica, zawieszona na aparacie więzadłowym. To właśnie na skutek tego pacjentka odczuwa pobolewanie" – wyjaśnia ginekolożka.

Niemniej każda taka dolegliwość wymaga zbadania przez ginekologa. Specjalista oceni, co jest przyczyną bólu i upewni się, czy dolegliwość wynika z powiększającej się macicy, czy też przyczyna leży gdzie indziej.

Ból jajników - przyczyny

Jak już wspomniano, źródłem odczuwanego przez kobiety bólu jajników zazwyczaj nie są same jajniki. Bóle podbrzusza mogą mieć wiele przyczyn, a większość z nich nie jest groźna.

Ból jajników a miesiączka

Źródłem typowych dolegliwości okołomiesiączkowych nie są jajniki, a macica. Narząd delikatnie obkurcza się w procesie ewakuacji krwi miesiączkowej, co może powodować ból podbrzusza. Mówimy wtedy o pierwotnym bolesnym miesiączkowaniu. Ten stan jest związany z podniesionym poziomem prostaglandyn. Są to cząsteczki uwalniane w zwiększonej ilości podczas krwawienia miesiączkowego. Mogą one odpowiadać nie tylko za dolegliwości bólowe, ale też silniej wyrażone objawy. Na przykład nudności, wymioty, czasem nawet omdlenia.

"Niektóre pacjentki zauważają u siebie pobolewania podbrzusza w środku cyklu, w okresie okołoowulacyjnym. Rzeczywiście owulacja może być czasem przez kobiety odczuwana – to kwestia indywidualna. Nie wiąże się to jednak z żadnym schorzeniem. Takie odczucia świadczą raczej o prawidłowym funkcjonowaniu cyklu i układu hormonalnego" – uspokaja specjalistka.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę, czy dolegliwości bólowe mają związek z daną fazą cyklu. Taka informacja znacznie ułatwi ginekologowi wstępną interpretację objawów podczas wizyty i pozwoli na ukierunkowanie pacjentki na dalszą diagnostykę. "Łagodne zmiany w jajnikach niekoniecznie muszą być niebezpieczne. Mogą to być chociażby torbiele proste wypełnione czystym surowiczym płynem, więc niepodejrzane onkologicznie. Są one zmianami czynnościowymi, czyli powstającymi właśnie w związku z funkcjonowaniem cyklu hormonalnego. Tego rodzaju zmiany najczęściej zanikają samoistnie po dwóch, trzech miesiącach. Natomiast jeśli taka torbiel ma większe rozmiary, może powodować ból, ucisk czy dyskomfort w podbrzuszu" – wyjaśnia dr Anna Horbaczewska.

Często zalecane jest leczenie zachowawcze, w niektórych sytuacjach może być też konieczna operacja. Zwłaszcza, jeśli torbiel utrzymuje się przez długi czas, ma spore rozmiary, powoduje dolegliwości i nie odpowiada na leczenie farmakologiczne. Zmiany guzowe i torbielowe w jajnikach często mają charakter łagodny, ale jeśli są podejrzane, trzeba je wówczas usunąć.

Ból jajników a endometrioza

Kolejną przyczyną bólu jajników lub podbrzusza może być endometrioza. "To trudna do zdiagnozowania choroba, nie dająca charakterystycznych objawów. Często trudno uwidocznić jej ognisko w rutynowych badaniach diagnostycznych. Zwłaszcza, jeśli jest dopiero na pierwszych etapach zaawansowania" – wyjaśnia ginekolożka.

Endometrioza polega na tym, że endometrium, czyli błona śluzowa macicy, jest obecna poza jamą macicy. Może tworzyć ogniska oraz wszczepy: na otrzewnej, macicy i jajnikach. Może manifestować się jako torbiel endometrialna w jajniku. Jest to o tyle korzystna diagnostycznie sytuacja, że zmiany te wyglądają w USG bardzo charakterystycznie, są więc stosunkowo łatwe do wykrycia.

"Endometrioza odpowiada za przewlekły stan zapalny w obrębie miednicy i nierzadko powoduje bardzo silne dolegliwości bólowe. Zwłaszcza w okresie okołomiesiączkowym, choć nie tylko. Ból może objawiać się również podczas współżycia. Choroba w zaawansowanym stadium rozprzestrzenia się po całej miednicy mniejszej. Dolegliwości mogą pojawiać się więc podczas oddawania moczu czy stolca i nasilać w trakcie miesiączki. Endometrioza predysponuje też do powstania zrostów w miednicy mniejszej, będących kolejną przyczyną dolegliwości bólowych podbrzusza. Zrosty mogą tworzyć się jednak nie tylko przez endometriozę, ale też w konsekwencji każdej interwencji chirurgicznej czy zabiegu przeprowadzanego w jamie brzusznej. Chociażby operacji torbieli i jajników, usunięcia jamy wyrostka czy cięcia cesarskiego" – tłumaczy dr Horbaczewska.

ZOBACZ KONIECZNIE: Endometrioza: czym jest i jak się ją leczy?

Ból jajników a infekcja dróg moczowych

Dolegliwości bólowe podbrzusza nie zawsze muszą mieć wyłącznie podłoże ginekologiczne. Czasem są też związane z infekcją pęcherza i dróg moczowych. Wówczas manifestują się w charakterystyczny sposób: nasilonym bólem podczas oddawania moczu lub występowaniem w moczu krwi. Częstym objawem jest też zwiększona częstotliwość odczuwania parcia na pęcherz.

Ból jajników a zapalenie narządów miednicy

Kolejną przyczyną dolegliwości bólowych podbrzusza czy bólu jajników jest zapalenie narządów miednicy mniejszej, będące najczęściej skutkiem infekcji bakteryjnej. Nierzadko wiąże się on z silnymi dolegliwościami bólowymi, może również towarzyszyć mu gorączka. Często w jego efekcie pojawia się też nieprawidłowa wydzielina z dróg rodnych.

Domowe sposoby na ból jajników

Jeśli chodzi o domowe sposoby na radzenie sobie z bólem, to w pierwszej kolejności poleca się stosowanie leków rozkurczowych lub niesterydowych przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen. W prosty sposób możesz dzięki nim uporać się z bólem. Sprawdzą się także ciepłe okłady na podbrzusze z termofora lub butelki z ciepłą wodą owiniętej w ręcznik.

PRZECZYTAJ: Gdy ból brzucha nie daje normalnie żyć

Ból jajników - kiedy do lekarza?

Jeśli pomimo stosowania leków przeciwbólowych, dolegliwości nie ustępują lub nawet narastają, należy poszukać profesjonalnej pomocy i zgłosić się do lekarza. Podobnie w przypadku, gdy ból jest bardzo silny, a takie doznania nie pojawiały się nigdy wcześniej. Do udania się na wizytę powinny skłonić także inne niepokojące objawy, takie jak:

• wysoka temperatura,
• nudności,
• wymioty,
• nieprawidłowa wydzielina z dróg rodnych.

"W każdej sytuacji, gdy pacjentka czuje się zaniepokojona i potrzebuje upewnienia, że wszystko jest w porządku. Nawet jeśli podejrzewa, że źródło dolegliwości jest związane z prawidłowym funkcjonowaniem cyklu. Warto zweryfikować każdy niepokojący sygnał. Sprawdzić, czy nie stoi za nim przyczyna wymagająca wdrożenie leczenia i specjalistycznego postępowania" – radzi dr Anna Horbaczewska.

Ekspertka

DR N. MED. ANNA HORBACZEWSKA ginekolog Zainteresowania oraz praca zawodowa skupiają się głównie wokół diagnostyki i leczenia niepłodności oraz diagnostyki ultrasonograficznej. Doktor bierze udział w licznych konferencjach i szkoleniach dotyczących ultrasonografii oraz ginekologii i położnictwa, dzięki czemu stale podnosi swoje kwalifikacje. Obecnie uczestniczy w badaniach klinicznych i kontynuuje pracę naukową