Figura albo twarz: czy musisz wybierać?

Znana nie tylko z talentu, ale i wielkiej urody Catherine Deneuve powiedziała kiedyś: „W życiu kobiety przychodzi taki moment, że musi ona wybrać: albo pupa, albo twarz”. Wylewasz siódme poty, by pozbyć się tłuszczu z bioder, a zołza natura zabiera Ci go w pierwszej kolejności z twarzy. Cieszysz się z figury i płaczesz, bo masz zmarszczki.

Znajdziesz dziesiątki kobiet, które powiedzą Ci z marszu, że mają w nosie zmarszczki, że wybierają naturalny wygląd, starzenie z godnością i takie tam gadanie. Spróbuj znaleźć taką, która powie Ci, że nie przeszkadza jej wygląd jędzy na fochu albo sieroty w permanentnej depresji. Gorzej, prawda? Zmarszczki nie tylko dodają nam lat, kradną też radosny i pełen energii wygląd. Wyglądając starzej, wyglądamy po prostu smutniej. I dlatego się przed nimi bronimy, choć nie lubimy się do tego przyznawać.

Pierwsze zmarszczki pojawiają się mniej więcej około 25. roku życia, zazwyczaj na czole i wokół oczu. 10 lat później zaczynają pojawiać się na policzkach, tworząc głębsze linie w różnych miejscach. Wkrótce doświadczasz na własnej skórze historii kurzych łapek, znanej do tej pory z opowiadań matki i jej przyjaciółek . Zauważasz też, że twarz zmienia swój kształt. Tracąc objętość w górnej części (na skroniach), zyskujesz ją w dolnej (chomiczki).

„Młoda twarz tym różni się od starej, że jest wszędzie pełna, ma równomiernie rozłożoną tkankę tłuszczową” – mówi WH dr Michał Rożalski z warszawskiej Kliniki Ambroziak, który m.in. prowadzi badania naukowe nad nowymi lekami w dermatologii. Jeszcze do niedawna sądzono, że tłuszcz podskórny twarzy to zlewająca się masa, która starzeje się (zmienia) w tym samym tempie.

Tymczasem badania z 2007 roku pokazały, że pod skórą twarzy znajduje się 21 komór tłuszczowych, z których każda zmienia się w innym tempie. „Najszybciej zmniejsza się i zanika objętość w środkowej części twarzy” – wyjaśnia dr Rożalski. Pojawia się tzw. dolina łez, czyli głębsze miejsce od kącików oczu do kącików ust, uwydatnia fałda nosowo-wargowa i worki pod oczami.

Z wiekiem i pod wpływem odchudzania niektóre części twarzy zaczynają przypominać urodzinowe baloniki dzień po imprezie. Kobiety naturalnie pełniejsze znacznie dłużej mają odpowiednią ilość tłuszczu na twarzy. Badania pokazują, że aby skóra twarzy była jędrna, w całym organizmie musi znajdować się około 15% tkanki tłuszczowej. U kobiet drobniejszych więcej – 20-25%. Zamiast sprawdzać, ile pokazuje waga, zrób komputerowy pomiar składu ciała i dowiedz się, czy Twoje ciało zawiera odpowiednią ilość tkanki tłuszczowej.

A czy wiesz, że gabinety kosmetyczne coraz częściej proponują także zabieg odmładzające na wszystkie części ciała? W końcu starzeje się nam nie tylko twarz...

Kilogramy a starzenie się skóry: podwójny dowód

Wieloletnie badania w USA pokazały, jak silny jest związek między wagą a procesem starzenia. Naukowcy z Case Western Reserve wzięli pod lupę 186 par bliźniąt. Wśród nich były dziś 49-letnie siostry Lisa i Laurie. Gdy były dziećmi i nastolatkami, nie różniły się znacząco. Obie były blondynkami z, niestety, sporą nadwagą. W ostatniej klasie liceum u Laurie zdiagnozowano chorobę układu pokarmowego, po której straciła ponad 10 kg. Potem dziewczyna straciła kolejne kilogramy, ćwicząc i stosując zdrową dietę.

Gdy siostry miały około 30 lat, szczuplejsza z nich wyglądała na znacznie młodszą. Prof. Bahman Guyuron, który kierował zespołem badawczym, przyznał, że najbardziej zaskakującym wynikiem tych badań było to, że gdy dziewczyny zbliżały się do 40 lat, szczuplejsza z nich zaczynała wyglądać na kilka lat starszą od swojej tęższej siostry.

„Od dawna wiedzieliśmy, że na pierwszym miejscu spośród czynników przyspieszających proces starzenia jest ekspozycja na słońce i palenie papierosów. Jednak tym, co wprawiło badaczy w prawdziwe osłupienie, jest fakt, jak duży wpływ na starzenie ma to, ile ważysz” – mówi prof. Guyuron.

Grubsza z badanych sióstr z wiekiem miała nie tylko mniejsze zmarszczki (wypełnione tłuszczykiem), ale i jej skóra wyglądała na zdrowszą i bardziej promienną. Im starsze były bliźniaczki, tym ta tendecja dramatycznie rosła. Guyuron przyznaje jednocześnie, że mankamentem przeprowadzonego przez niego badania było to, że ocena oparta była jedynie na zdjęciach, czyli fizycznym wyglądzie.

Nie wiadomo, jak funkcjonowały organizmy badanych, w jaki sposób nadwaga u jednej i duża utrata wagi u drugiej wpłynęły na ich zdrowie i samopoczucie. Niezależnie od tego, stało się jasne, że nadmierna utrata masy ciała może znacząco dodawać lat. Z drugiej strony, nadwaga nie może być sposobem na powstrzymanie zmarszczek na twarzy.

Dobra dyscyplina

To oczywista oczywistość, że każdy sport jest lepszy niż żaden. Ale jest też sporo prawdy w tym, że pewne dyscypliny pomogą Ci dłużej zachować młody wygląd. Jeśli popatrzysz na biegaczkę, zobaczysz pięknie wyrzeźbione, szczupłe nogi, pośladki i brzuch. Jednak gdy przyjrzysz się twarzy, możesz odnieść wrażenie, że jest starsza od reszty ciała.

„To dlatego, że biegaczki, jak żadne inne sportsmenki, poddają swoje ciało systematycznym uderzeniom, wzmagając siłę grawitacji” – mówi Ana Lourdes Gómez z Univeristy of Connecticut. Dodatkowo ich twarze są bardziej narażone na działanie promieni słonecznych i powietrza, czyli na działanie wolnych rodników, które przyspieszają starzenie. O ile ćwiczenia na dworze mogą dodać Ci kilku lat, o tyle samo uprawianie sportu może pomóc w opóźnieniu tego procesu.

W 2008 roku na łamach czasopisma „Archives of Internal Medicine” opublikowano wyniki badań, które pokazały, że osoby, które regularnie ćwiczyły, miały dłuższe telomery, czyli znaczniki na końcach chromosomów, które skracają się z wiekiem. Ci, którzy wykonywali ćwiczenia 3 razy w tygodniu po 30 minut, mieli chromosomy o długości odpowiadającej ludziom o 6 lat młodszym. Inne badania pokazały, że ćwiczenia kardio w znaczny sposób redukują poziom stresu, który oprócz słońca i papierosów jest kolejnym mocnym czynnikiem przyspieszającym proces starzenia.

Wspomniane już badania prof. Guyurona na bliźniakach pokazały, że jeśli jedno z nich było po rozwodzie, a drugie w związku, to pierwsze wyglądało 2 lata starzej od rodzeństwa. „Bo jeśli jesteś zestresowana, Twoje mięśnie współdziałają z grawitacją, zamiast się jej opierać” – mówi Guyuron. Podczas stresu naturalnie pochylasz głowę do przodu, przez co tworzą się dwie wyraźne zmarszczki pod brodą, czyli drugi podbródek. Im bardziej masz stresujące życie, tym te linie będą bardziej widoczne. Dlatego dowiedz się, jak zwalczyć stres w pracy.

Jednak wielu specjalistów od sportu uważa, że odpowiednio dobrane ćwiczenia mogą nie tylko opóźnić proces powstawania zmarszczek, ale nawet go cofnąć. Joga twarzy, tak jak ta tradycyjna, to ćwiczenia, które polegają na napinaniu i rozluźnianiu odpowiednich partii mięśni. Tradycyjne ćwiczenie „pies w górę, pies w dół” jest wykorzystywane także w jodze twarzy. Dzięki niemu poprawia się ukrwienie szyi i głowy. Wielu naukowców przypuszcza również, że głębokie oddychanie i przenoszenie powietrza z jednego policzka do drugiego może zwiększać produkcję elastyny i kolagenu. Właśnie trwają przymiarki do badań na ten temat.

W oczekiwaniu na ich wyniki spróbuj wprowadzić niewielkie zmiany w grafiku ćwiczeń. Zamiast 3 aerobików lub biegów w tygodniu wprowadź godzinę jogi lub jogi twarzy. Im jesteś starsza, tym więcej rób ćwiczeń napinająco-rozciągających i nieco mniej aerobowych.

Na talerzu i na twarzy

Badania pokazują, że im dieta jest bogatsza w antyoksydanty, tym dłużej można się cieszyć młodym wyglądem. Jedząc dużo takich ryb, jak łosoś, makrela i sardynki, dostarczasz koenzym Q10, który pomaga usuwać wolne rodniki z organizmu, ale także kwasy omega-3, które poprawiają wygląd skóry i włosów. „Oprócz tego, olej rybi ma korzystny wpływ na budowę tzw. cementu międzykomórkowego” – wyjaśnia specjalistka od żywienia Agnieszka Piskała. Dzięki niemu skóra dłużej jest jędrna, nawilżona, a zmarszczki płytsze. Poznaj odpowiedzi ekspertów Women’s Health na pytania o to, ile ryb jeść, po które sięgać i co zyskasz, jedząc ryby.

Ryby są również źródłem pełnowartościowego białka, które daje uczucie sytości, co pozwala Ci omijać szerszym łukiem lodówkę. To jednak nie koniec odmładzającej mocy tej śliskiej cieczy. „Tłuste ryby zawierają również jod, który korzystnie wpływa na pracę tarczycy. Są dowody, że zaburzenia pracy tego gruczołu utrudniają utrzymanie prawidłowej masy ciała”.

Źródłem antyoksydantów są też świeże warzywa i owoce. „Zawarte w nich witaminy, zwłaszcza witamina C, mają działanie keratolityczne, co oznacza, że pomagają usuwać martwe komórki naskórka, poprawiając koloryt skóry” – mówi WH Piskała.

Tak jak jedzenie świeżych, tłustych ryb i warzyw odmładza skórę, tak spożywanie jedzenia napakowanego konserwantami niekorzystnie odciska się na jej wyglądzie. Badania opublikowane przez „Federation of American Societies for Experimental Biology Journal” pokazały, że przetworzona żywność zawiera wysoki poziom fosforanów, które wypierają z organizmu wapń. A jego brak źle wpływa nie tylko na kości i zęby, ale i na grubość i kolor skóry. Wiele kobiet, chcąc utrzymać prawidłową sylwetkę, szuka ratunku w napojach z kofeiną lub produktach light.

„Kofeina ma działanie moczopędne i prowadzi do szybszego odwodnienia, dlatego trzeba pamiętać, by nie przekraczać 3 filiżanek espresso dziennie i wypijać każdego dnia 2 l wody niegazowanej” – podkreśla Piskała. Ale nie warto z niej rezygnować: to źródło polifenoli, które walczą z wolnymi rodnikami. Oprócz picia odpowiedniej ilości kawy, można też wykorzystać to, co z niej zostaje. Systematycznie stosowany peeling z kawowych fusów poprawia krążenie i pomaga złuszczać stary naskórek.

Jedzenie produktów typu light nie powinno być metodą odżywiania. Produkt light, z różnych powodów i na różny sposób, ma obniżoną kaloryczność. Czasem obniża się ją, zamieniając cukier na słodzik, a czasem zmniejszając ilość tłuszczu. „Na przykład czekolada light, dedykowana diabetykom, nie ma cukru, lecz dla poprawienia wartości smakowych zawiera znacznie więcej tłuszczu. To oznacza, że jest bardziej kaloryczna niż tradycyjna” – wyjaśnia dietetyczka.

Dlatego jedynym sposobem, który pozwoli dłużej zachować odpowiednią wagę oraz młodą twarz, jest różnorodna dieta ze świeżych produktów i porcje, które zostawiają lekki niedosyt. Jeśli dodasz do tego systematyczny ruch i dyscyplinę, by utrzymywać wagę w granicy 18,5-25 BMI (podziel masę ciała w kg przez wzrost w metrach do kwadratu, a poznasz swój indeks) i nie będziesz przesadzać z opalaniem (zawsze używaj filtrów przeciwsłonecznych - 30 to minimum! ), to masz szanse nie tylko wyglądać 10 lat młodziej, ale mieć tyle energii i czuć się tak, jak o dekadę młodsze koleżanki.

I pamiętaj o jednym: każda z nas w pewnym momencie zauważy tu i ówdzie kilka linii, co wcale nie musi pozbawiać jej piękna. Dowód? Catherine Deneuve. Nawet jeśli zarzucisz jej operacyjne liftingi, nie możesz odmówić tego, że przez całe życie pracowała na dobrą sylwetkę, cieszyła się zdrowiem i wyglądała młodziej niż większość jej rówieśniczek.

Czy wiesz, że także Twoje codzienne nawyki mogą przyczyniać się do powstawania znienawidzonych bruzd i fałdek? Poznaj 9 złych nawyków, które powodują zmarszczki i jak najszybciej je wyeliminuj.

Tekst: Kiberly Goad, Katarzyna Górna-Drzewosz

WH 05/2014