Witalne grzyby: rodzaje, właściwości, przepisy

Smażone, duszone, gotowane – te grzyby zachwycają w każdej postaci. I to nie tylko wegetarian, ale i mięsożarłaczy. W tym miesiącu grzyby witalne, których zalet zdrowotnych i odżywczych nie da się z niczym porównać (z całym szacunkiem dla króla naszych lasów – borowika). A więc: na zdrowie i smacznego!

Shimeji

Te można kupić świeże – i warto. Są prawdziwą kopalnią mikroelementów: cynku, potasu i miedzi. Działają antydepresyjnie i usuwają zmęczenie. Grzyby bardzo cenione w Azji za niepowtarzalny smak umami.

Shitake

Zapobiegają infekcjom wirusowym i stymulują układ odpornościowy. Zalecane są zwłaszcza przy zbyt wysokim poziomie cholesterolu i wysokim ciśnieniu tętniczym. Polska nazwa to twardnik japoński.

Maitake

W Polsce ten gatunek jest pod ochroną (można kupić japoński susz) i nazywa się żagwica listkowata. Jego skarbem są polisacharydy, utrzymujące prawidłowy poziom cukru we krwi.

Boczniak ostrygowaty

Uprawiany w wielu krajach, także u nas, i ceniony za smak. Zawiera pokaźne ilości witamin z grupy B, kwasu foliowego i soli mineralnych oraz pleuran – substancję o działaniu antynowotworowym.

Boczniak mikołajkowy

Uprawiany w wielu krajach Europy i Azji, ale u nas jest pod ochroną. Dostępne są suszone w sieci pod nazwą King Trumpet lub King Oyster. Działają antywirusowo i antybakteryjnie, wzmacniają odporność i obniżają cholesterol.

Soplówka jeżowata

W Polsce pod ochroną, a w sieci kupisz je pod nazwą Pom Pom Blanc, Lion’s Mane lub Yamabushitake. Zaliczane są do grupy nootropików świetnie działających na mózg i funkcje poznawcze. Są też w postaci sproszkowanej.

SPRAWDŹ: Jedzmy grzyby zwłaszcza zimą. Poprawiają nastrój.

Shitake z brokułami – przepis

Szybkie smażenie w woku wydobędzie ze wszystkich składników ich naturalne aromaty i smak, zachowując przy tym chrupkość i teksturę.

fot.shutterstock.com

Składniki:

• 2 łyżki oliwy extra vergine
• 1 mała główka brokuła
• 2 łyżki posiekanego czosnku
• 1 łyżka posiekanego imbiru
• 2 szkl. grzybów shitake
• 1/4 szkl. sosu ostrygowego
• 1 opak. makaronu chińskiego, jajecznego
• garść orzechów nerkowca
• 3 łyżki ziaren sezamu
• sok i starta skórka z 1 cytryny
• świeżo zmielony czarny pieprz, sól

Sposób przygotowania:

Grzyby pokrój na ćwiartki lub połówki. Jeżeli masz suszone, namocz je na 30 minut, odciśnij i zachowaj wodę.

1. Ugotuj makaron al dente z dodatkiem wody po grzybach. Odsącz.
2. W innym garnku zagotuj dobrze osolony wrzątek i wrzuć małe różyczki brokuła na 30 sekund. Wyjmij i przełóż do miski z zimną wodą i lodem. Kiedy wystygnie, odsącz, osusz i odstaw.
3. W woku rozgrzej oliwę, dodaj czosnek, imbir, orzechy nerkowca i shitake – smaż, mieszając, przez minutę.
4. Dodaj ugotowany makaron i smaż, mieszając, przez 2 minuty. Wlej sos ostrygowy, sok z cytryny i wmieszaj startą skórkę. Dodaj różyczki brokuła i kolejne 2 minuty smażenia z mieszaniem.
5. Na koniec posyp całość ziarnami sezamu i rozdziel na 4 porcje. Jeżeli wcześniej uprażysz sezam na suchej patelni (co polecamy), będzie bardziej aromatyczny.

Zupa pho z grzybami

Tu w wersji wegańskiej, bo grzyby są pierwszą gwiazdą, ale oczywiście bulion może być mięsny i gotowany z plasterkami wołowiny.

fot.shutterstock.com

Składniki:

• 1 l bulionu warzywnego
• 1 cebula, drobno posiekana
• 150 g grzybów shitake
• 150 g grzybów maitake
• 2 łodygi trawy cytrynowej
• 30 g imbiru w plasterkach
• 3 gwiazdki anyżu
• 3 goździki
• 2 łyżki sosu rybnego
• szczypta brązowego cukru
• 200 g makaronu ryżowego
• garść listków kolendry
• 3 dymki (tylko zielone części)

Sposób przygotowania:

1. Ugotuj makaron zgodnie z instrukcją na opakowaniu i odsącz.
2. Grzyby namocz w 0,5 l gorącej wody przez pół godziny. Odciśnij, a wodę wlej do bulionu.
3. Do garnka z bulionem wrzuć trawę cytrynową (wcześniej zmiażdż łodygi trzonkiem noża), dodaj cebulę, gwiazdki anyżu, goździki, plasterki imbiru i doprowadź do wrzenia. Zmniejsz ogień i gotuj 15 minut.
4. Przecedź bulion przez sito do innego garnka i nadal gotuj na małym ogniu. Wrzuć pokrojone na plasterki grzyby i wlej rybny sos. Wsyp brązowy cukier, zamieszaj i dodaj drobno posiekane listki kolendry.
5. Spróbuj i zdecyduj o przyprawach: zazwyczaj dobrym ruchem jest wlanie odrobiny soku z limonki i dodanie kilku plasterków czerwonego chili bez pestek.
6. Jeżeli wszystko jest w porządku, wrzuć w ostatniej chwili zielone części dymki, posiekane w kilkucentymetrowe kawałki. Rozdziel do czterech misek makaron i zalej go bulionem, hojnie i sprawiedliwie rozdzielając grzyby.

Jak być dobrą dla grzybów?

Przechowywanie

Grzyby lubią, gdy jest ciemno, chłodno, sucho i przewiewnie. Świeże w płóciennym woreczku wytrzymają w lodówce kilka dni, a suszone w szczelnym pojemniku nawet kilka miesięcy.

Przemywanie

Grzyby chłoną wodę jak gąbka, więc używaj jej w minimalnych ilościach. Użyj specjalnej szczoteczki do mycia grzybów lub lekko zwilżonego papierowego ręcznika.

Namaczanie

Suszone grzyby trzeba przywrócić do życia w misce z ciepłą wodą. W zależności od wielkości i gatunku powinno to zająć od 20 minut do 2 godzin. Potem mocno je odciskamy i traktujemy jak świeże, zachowując wodę po nich do zupy lub sosu.

ZOBACZ TEŻ: Boczniaki: 4 przepisy z boczniakami w roli głównej