Topinambur: jak jeść, właściwości zdrowotne i odżywcze

Spis treści

1. Co to jest topinambur?
2. Topinambur – wartości odżywcze
3. Topinambur – właściwości zdrowotne
4. Topinambur – przeciwwskazania
5. Jak jeść topinambur?
6. Przepisy z wykorzystaniem topinamburu

Co to jest topinambur?

Topinambur, karczoch jerozolimski, gruszka ziemna, w Polsce znany także jako słonecznik bulwiasty, to bardzo łatwe w uprawie warzywo, które trafiło do Europy z Ameryki Północnej. Jego nazwa pochodzi od plemienia Indiańskiego Topinamboore, której ludność uprawiała tę roślinę jeszcze w czasach prekolumbijskich. Roślina sama w sobie przypomina słonecznik, natomiast cześć jadalna, czyli bulwa jest zbliżona wyglądem do naszego ziemniaka. Topinambur coraz częściej włączany jest do codziennej diety zwolenników zdrowego odżywiania. Trudno się dziwić, skoro ma tak szeroką gamę właściwości zdrowotnych. 

Topinambur – wartości odżywcze 

Poza wymienionymi w tabeli wartościami odżywczymi topinambur jest również bogaty w witaminy i minerały, które wspomagają ogólną kondycję naszego organizmu, a także zapobiegają wielu chorobom, o czym dowiesz się w dalszej części tego artykułu. 

Witaminy

• Witamina A
• Witamina C
• Witamina K
• Witamina E
• Witamina B6
• Kwas foliowy
• Ryboflawina
• Tiamina
• Niacyna 

Minerały

• Żelazo 
• Magnez
• Fosfor
• Potas
• Wapń
• Sód
• Cynk

Topinambur – właściwości zdrowotne

Właściwości lecznicze topinamburu znane są już od lat. Nie od dzisiaj wiadomo, że słonecznik bulwiasty charakteryzuje się przede wszystkim działaniem prebiotycznym – pobudza aktywność dobrych bakterii w jelitach, wspomaga trawienie i zapobiega pojawieniu się wielu innych niepożądanych objawów. To nie koniec! Ta z wyglądu niepozorna bulwa ma naprawdę wiele do zaoferowania w kontekście zdrowotnym i urodowym. 

Topinambur a cukrzyca 

Topinambur zmniejsza insulinooporność, reguluje poziom cukru we krwi i pomaga ustabilizować masę ciała. Dzieje się to za sprawą inuliny zawartej w tym warzywie, która składa się z cząsteczek fruktozy dobrze tolerowanej przez diabetyków. 

Topinambur na zaparcia 

Inulina wspomaga także perystaltykę jelit, dlatego powinny sięgać po to warzywo osoby z problemami trawiennymi, np. zmagające się z zaparciami. 

Topinambur a zły cholesterol  

Regularne spożywanie topinamburu wpływa na obniżenie złego cholesterolu we krwi (cholesterol LDL). Dzięki temu zmniejszone jest ryzyko pojawienia się chorób sercowo-naczyniowych. 

Topinambur a odchudzanie

Topinambur jest bogatym źródłem błonnika, co sprawia, że czujemy się syci na dłużej i nie mamy ochoty sięgnąć po kolejne przekąski. W związku z tym polecany jest osobom, które starają się zrzucić parę kilogramów lub po prostu dbają o linię. 

Topinambur a układ nerwowy 

Układ nerwowy pracuje prawidłowo przede wszystkim wtedy, kiedy dostarczasz mu witaminy z grupy B oraz magnez, w które bogate jest między innymi słonecznik bulwiasty. Lepsza koncentracja, brak problemów z pamięcią i znacznie obniżony poziom stresu to tylko kilka efektów, które może przynieść spożywanie topinamburu.

Topinambur na toksyny 

Wspomniana już wcześniej inulina w połączeniu z innymi wartościami odżywczymi topinamburu wpływa odtruwająco na organizm. Dzięki niej toksyny są znacznie szybciej wydalane, a jelita są bezpieczne. Z tego względu poleca się zjedzenie słonecznika bulwiastego po spożyciu alkoholu. 

Topinambur na włosy i paznokcie 

Pamiętaj, że regularne zabiegi u kosmetyczki oraz codzienna pielęgnacja to nie wszystko. Jeśli chcesz, aby Twoje włosy i paznokcie były zdrowe, musisz pamiętać o odpowiedniej diecie. Polecamy do codziennego jadłospisu jak najszybciej włączyć topinambur, który zawiera krzemionkę, czyli składnik budulcowy włosów, paznokci oraz skóry. Ponadto topinambur wykazuje właściwości wspomagające walkę z łuszczycą, a także przyspiesza gojenie się ran po oparzeniach.  

Topinambur – przeciwwskazania 

Spożywać topinambur tak naprawdę może każdy. Ostrożne powinny być jedynie osoby o wrażliwych żołądkach lub zmagające się z chorobami układu trawiennego. W tym wypadku nie powinien być jedzony w zbyt dużych ilościach na surowo, ponieważ może powodować wzdęcia i bóle brzucha. Jeżeli jesteś w ciąży i zastanawiasz się czy słonecznik bulwiasty będzie bezpiecznym dla Ciebie i dziecka dodatkiem do potraw to odpowiedź brzmi tak, ale najlepiej sięgnij po ten w wersji gotowanej lub pieczonej. 

ZOBACZ: Przepis na chlebek jagodowy

Jak jeść topinambur? 

Topinambur możesz jeść na surowo, gotowany, pieczony i smażony. Wybór należy do Ciebie. To bulwiaste warzywo wyglądem przypomina pofałdowane ziemniaki, ale jest nieco delikatniejsze. W smaku porównywany jest do orzechów i karczochów. Pamiętaj jednak, żeby nie przesadzić ze spożywaniem topinamburu na surowo. W takiej formie używaj go jako dodatek do sałatek, kanapek lub jako niewielką przekąskę. Surowym topinamburem możesz zastąpić także cytrynę w herbacie. Co jeszcze możesz zrobić z topinamburu? Podpowiadamy. 

SPRAWDŹ: Kwas chlebowy - właściwości zdrowotne i urodowe

• Sok z bulw topinamburu

• Sałatki z topinamburem

• Puree z topinamburu 

• Frytki z topinamburu 

• Chipsy z topinamburu 

• Zupa/krem z topinamburu 

• Placki z topinamburu 

• Zapiekanki z topinamburu 

• Kiszonki z topinamburu

Czy wiesz, że…

W ostatnim czasie bardzo popularna stała się też kawa z topinamburu. Można ją dostać w niektórych sklepach stacjonarnych, ale oczywiście jest też dostępna w Internecie. Koszt kawy z topinamburu to około 13 zł za 200 gramów. Przygotowanie zdrowej kawy jest bardzo proste. Łyżeczkę kawy należy zalać szklanką wody, wymieszać, gotować przez około 2 minuty, a następnie odstawić na około 10 minut. Po tym czasie Twoja pełna składników odżywczych kawa będzie gotowa, więc przelej ją do kubka lub filiżanek i pij ze smakiem. 

Przepisy z wykorzystaniem topinamburu 

Krem z topinamburu 

Składniki: 

• 2 szklanki bulionu warzywnego
• 2 ziemniaki
• 500 g topinamburu
• 1 łyżka masła lub 2 łyżki oliwy z oliwek
• 1 cebula
• 4 duże ząbki czosnku
• 1 szklanka mleka roślinnego
• 1 łyżeczka soku z cytryny
• pół łyżeczki gałki muszkatołowej
• natka pietruszki
• płatki migdałów/słonecznik do posypania

Przygotowanie: 

Na rozgrzanym maśle lub oliwie podsmaż cebulę i czosnek do momentu, aż cebula zmięknie. Następnie dodaj pokrojone wcześniej w kostkę ziemniaki oraz topinambur. Podsmaż przez minutę i zalej warzywa wcześniej przygotowanym bulionem warzywnym i mlekiem. Dopraw zupę solą, pierzem oraz gałką muszkatołową i gotuj do momentu, aż warzywa będą całkowicie miękkie. Dodaj sok z cytryny, wymieszaj i miksuj zupę na krem. Gotowy krem posypany natką pietruszki podawaj z płatkami migdałów lub ziarnami słonecznika.

Sałatka z topinamburem

Składniki:

• Ulubiony rodzaj sałaty lub paczka mieszanki sałat
• 200 g topinamburu
• 1 gruszka
• 2 łyżki posiekanych orzechów włoskich
• 150 g sera koziego

Składniki na sos: 

• 2 łyżeczki soku z cytryny
• 1 łyżka miodu
• 1 łyżka oliwy z oliwek

Przygotowanie: 

Dobrze umyty topinambur pokrój w średniej grubości plastry (nie musisz obierać warzywa) i ułóż na blaszce do pieczenia. Skrop słonecznik bulwiasty oliwą z oliwek, dopraw solą oraz pieprzem i piecz przez 20 minut ( po 10 minutach przewróć topinambur na drugą stronę) w temperaturze 220 stopni. W tym czasie umytą sałatę przesyp do miski, ułóż na niej pokrojoną w cienkie plastry gruszkę, pokruszony ser kozi i upieczony topinambur. Całość posyp orzechami i zalej sosem (połącz w szklance sok z cytryny, oliwę i miód). 

Chipsy z topinamburu 

Składniki:

• Topinambur
• Sól i pieprz
• Oliwa z oliwek

Przygotowanie: 

Topinambur dokładnie umyj i osusz – nie obieraj ze skórki. Pokrój warzywo w cienkie plastry i rozłóż je na papierze do pieczenia. Skrop niewielką ilością oliwy z oliwek, przypraw solą i pieprzem i piecz w 180 stopniach przez około 40 minut. Czas pieczenia może się wydłużać lub skracać w zależności od grubości Twoich chipsów, dlatego sprawdzaj co jakiś czas czy już się zarumieniły. 

ZOBACZ TEŻ: Kombucha - co to jest, właściwości urodowe i zdrowotne