Mieszanki przypraw: 7 najciekawszych kombinacji z całego świata

Mieszanki przypraw:

1. Garam masala
2. Baharat
3. Zatar
4. Zioła prowansalskie
5. Przyprawa pięciu smaków
6. Ras el Hanout
7. Curry

1. Garam masala - indyjska mieszanka przypraw

Garam masala jest najpowszechniejszą mieszanką przypraw w Indiach i podstawą kuchni całej Azji Południowej. Jej nazwa w języku hindi oznacza dosłownie „gorącą przyprawę”, bo kompozycja, w myśl zasad kuchni ajurwedyjskiej, ma za zadanie rozgrzewać organizm. W Indiach w każdym domu można spotkać nieco inną mieszankę garam masala, tak samo gotowe mieszanki, które można kupić w sklepach, będą się różnić poszczególnymi składnikami i proporcjami. Jeśli chcesz samodzielnie przygotować garam masalę, najpierw wszystkie przyprawy (poza gałką muszkatołową) wrzuć na patelnię i upraż, a następnie zmiel na proszek przy pomocy młynka lub moździerza. Aby uzyskać najlepszy smak i aromat przygotowywanej potrawy, garam masalę należy dodawać pod koniec gotowania.

Składniki garam masala

Tradycyjna mieszanka przypraw zazwyczaj zawiera przyprawy takie jak:

• kumin
• kolendra
• czarny pieprz
• kardamon
• gałka muszkatołowa
• cynamon
• koper włoski
• kozieradka

Do czego pasuje garam masala?

Garam masala pasuje do większości dań kuchni indyjskiej: potraw mięsnych, warzywnych oraz do zup. Dobrze komponuje się także z kurczakiem oraz tofu. Świetnie uzupełnia smak pomidorów i ryb. Każda potrawa z dodatkiem garam masala zyska właściwości rozgrzewające, więc smakuje wybornie zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.

ZOBACZ TEŻ: 5 przepisów na dania kuchni indyjskiej

fot. shutterstock

2. Baharat - mieszanka przypraw kuchni arabskiej

Tak jak podstawą kuchni indyjskiej jest garam masala, tak podstawą kuchni arabskiej jest mieszanka przypraw baharat pochodząca z Turcji. W języku arabskim termin „baharat” oznacza po prostu „przyprawy” i może odnosić się do wielu różnych mieszanek, bo jej skład różni się w zależności od regionu oraz tego, do jakiej potrawy ma być dodana. Najczęściej spotykana jest nie tylko w Turcji, ale również w Iraku, Syrii, Jordanii czy Libanie.

Składniki baharat

W skład tradycyjnej mieszanki wchodzą zazwyczaj:

• kumin
• czarny pieprz
• słodka papryka
• kolendra
• goździki
• cynamon
• kardamon
• gałka muszkatołowa

Jeśli chcesz wypróbować lżejszą wersję, wybierz baharat turecki, który tradycyjnie zawiera także miętę i cynamon.

Do czego pasuje baharat?

Baharat idealnie podkreśla smak jagnięciny i baraniny, ale można też dodawać ją do ryb, kurczaka, wołowiny, sosów i zupy pomidorowej. Ta mieszanka przypraw doskonale komponuje się też z potrawami z soczewicy. Baharat to często stosowana przyprawa podczas przyrządzania tradycyjnej potrawy kuchni arabskiej - pilaw. Można nią przyprawiać mięsa oraz warzywa, które potem trafią na grill.

fot. shutterstock

3. Zatar - bliskowschodnia mieszanka przypraw

Zatar (znany też jako: zaatar, za’atr) to kolejna mieszanka przypraw z rejonu Bliskiego Wschodu. Dziś wykorzystywana jest przede wszystkim w: Izraelu, Egipcie, Iranie, Turcji, Libanie. Słowo „Zatar” odnosi się nie tylko do mieszanki przypraw, ale i rodziny ziół zielonych (np. oregano, majeranku, tymianku czy cząbru). Przyrządzenie zataru jest bardzo proste: wystarczy uprażyć sezam, dodać zielone zioła, sumak i szczyptę soli. Składniki rozetrzyj w moździerzu.

Z czego składa się zatar

Podobnie jak w przypadku wszystkich mieszanek przypraw, przepisy różnią się w zależności od regionu i kucharza, ale większość obejmuje:

• sumak
• prażony sezam
• majeranek
• tymianek
• oregano
• sól

Do czego pasuje zatar?

Zatarem przyprawia się mięsa i warzywa: dania na ciepło, zupy, kanapki. Sprawdza się też jako marynata do grillowanego lub pieczonego drobiu i mięs. Często też tą mieszanką przypraw smaruje się chlebki pita (z odrobiną oliwy i hummusu) lub dodaje do pieczenia chleba czy bułek. W połączeniu z oliwą tworzy świetną marynatę do oliwek. Podkręca też smak hummusu i potraw wegańskich, jak np. carpaccio z buraków.

4. Zioła prowansalskie - ziołowa mieszanka przypraw z południa Francji

W końcu coś z Europy! Zioła prowansalskie to harmonijna mieszanka ziół typowych dla południowofrancuskiej Prowansji. Kompozycja nadaje potrawom lekko gorzkawy i świeży smak oraz wspaniały ziołowy aromat. Poszczególne zioła wchodzące w skład mieszanki wykazują wiele właściwości prozdrowotnych, np. tymianek dba o drogi oddechowe, a cząber wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego.

Zioła prowansalskie skład

Francuska mieszanka ziół również doczekała się różnych wariacji. W skład klasycznej mieszankiw chodzą zazwyczaj:

• tymianek
• rozmaryn
• majeranek
• cząber
• oregano
• bazylia
• szałwia
• mięta pieprzowa

Do czego pasują zioła prowansalskie

Zioła prowansalskie przede wszystkim pasują do lekkich, południowofrancuskich dań. Mieszanka podkręca smak zup, sosów ziołowych, sałatek. Bardzo dobrze komponuje się także z twarogiem, jajkami i daniami z grilla (także serami). Można również używać tej mieszanki ziół do pieczeni, potraw z ryb i drobiu. Zioła prowansalskie z powodzeniem mogą zastąpić sól.

5. Przyprawa pięciu smaków - orientalna mieszanka przypraw

Przyprawa pięciu smaków to najpopularniejsza mieszanka przypraw kuchni chińskiej, stosowana także w innych kuchniach azjatyckich, zwłaszcza w kuchni wietnamskiej. Jak sama nazwa wskazuje, ma odpowiadać pięciu podstawowym smakom: kwaśnemu, słodkiemu, ostremu, gorzkiemu i słonemu.

Przyprawa pięciu składów

Istnieje wiele odmian tej mieszanki, ale w klasycznej mieszance dominuje smak i aromat anyżu. W skład przyprawy pięciu smaków wchodzi zazwyczaj:

• anyż gwiaździsty
• goździki
• cynamon
• koper włoski-nasiona (lub zmielone nasiona kozieradki)
• pieprz syczuański

Do czego pasuje przyprawa pięciu smaków

Jest to popularna mieszanka przypraw używana do wielu dań kuchni azjatyckiej. Najlepiej komponuje się z tłustymi mięsami, czyli kaczką czy wieprzowiną. Wzbogaca smak smażonych warzyw. Jeśli chcesz przygotować marynatę do mięs i drobiu, dodaj do mieszanki odrobinę soli.

ZOBACZ TEŻ: Kuchnia chińska, czyli azjatycki slow food 

6. Ras el Hanout - bogata mieszanka przypraw z Maroko

Ras el Hanout to tradycyjna mieszanka przypraw służąca oryginalnie do dań przyrządzanych w glinianych garnkach pochodząca z Maroko i wykorzystywana często w krajach Afryki Północnej. Nazwę można przetłumaczyć jako „z najwyższej półki”. Ras el Hanout ma bardzo uniwersalny i bogaty smak, bo w jej skład wchodzi do nawet 30 różnych przypraw, w tym np. płatki róży, które nadają przyprawie lekko słodkawego smaku i wyjątkowego aromatu.

Składniki Ras el Hanout

Jak i w przypadku pozostałych mieszanek przypraw, tak i nie ma jednego przepisu na Ras el Hanout. Tradycyjna Ras el Hanout może składać się kilkunastu lub kilkudziesięciu różnych przypraw, zmieszanych w różnych proporcjach. W jej skład najczęściej wchodzą:

• ostra papryka
• słodka papryka
• kumin
• gałka muszkatołowa
• kardamon
• imbir
• cynamon
• czarny pieprz
• czerwony pieprz
• kurkuma
• kumin
• kolendra
• goździki
• anyż
• szafran
• płatki róży

Do czego pasuje Ras el Hanout

Ras el Hanout doprawia się najczęściej dania kuchni marokańskiej, np. tadżin. Ta mieszanka przypraw nadaje potrawom złoty kolor i dodaje ostrości. Warto dodać odrobinę do gotowanego ryżu, kaszy czy kuskusu, aby nadać daniom orientalny posmak (i niecodzienny kolor). Po wymieszaniu z oliwą Ras el Hanout służy także do marynowania mięs, głównie baraniny i jagnięciny, ale pasuje także do kurczaka (wypróbuj nasz przepis na tadżin z kurczaka w dwóch wersjach).

7. Curry - najpopularniejsza mieszanka przypraw na świecie

Nazwa "curry" ma dwa zastosowania. Po pierwsze, może oznaczać mieszankę przypraw pochodzącą z Indii. Po drugie, może oznaczać nazwę dania, które składa się najcześciej z ryżu i ciecierzycy w gęstym sosie na bazie mleczka kokosowego i mieszanki przypraw curry (w wersji żółtej, czerwonej lub zielonej). Mieszanka przypraw curry jest najprawdopodobniej najpopularniejszą mieszanką przyprawową na świecie i występuje w tysiącach różnych odmian. Wspólnym elementem większości mieszanek curry jest kurkuma, która nadaje potrawom charakterystyczny żółty kolor.

Składniki przyprawy curry

Dobór składników zależy od samej potrawy i regionu, z jakiego pochodzi kucharz. W skład klasycznej mieszanki curry najczęściej wchodzą:

• kurkuma
• imbir
• lubczyk
• kumin
• kolendra
• chilli
• pieprz czarny
• cynamon

Czerwone curry nazwę i kolo zawdzięcza czerwonemu chilli, zielone - zielonemu chilli. Z kolei żółte curry bazuje na kurkumie i kminku - chociaż często zawiera dodatek czerwonego chilli, nie jest tak ostra jak dwie poprzednie mieszanki.

Do czego pasuje mieszanka przypraw curry

Curry stosuje się najczęściej do dań z ryżu, ale także do mięs, warzyw, sosów i potraw z jaj lub wegańskiej tofucznicy. Mieszanka przypraw curry nadaje potrawom piękną żółtą barwę. Jeśli chcesz przygotować pastę curry, do mieszanki dodaj olej lub klarowane masło.