SPIS TREŚCI
- Sezon na boczniaki
- Gdzie znajdziesz boczniaki
- Domowa hodowla boczniaków
- Boczniaki – wartości odżywcze
- Boczniaki – praktyczne porady kulinarne
- Boczniaki zamiast mięsa
- Ekspertka
Boczniaki ostrygowate to znane od lat w polskiej kuchni grzyby. Gdy weganie i wegetarianie odkryli, że świetnie imitują smak i strukturę mięsa, zyskały jeszcze więcej fanów. Dzięki swojej zwartej strukturze i zdolności do przyjmowania smaków marynat czy przypraw, odpowiednio przyrządzony boczniak może do złudzenia przypominać w smaku nuggetsy z kurczaka, mięso w bigosie czy śledzia po kaszubsku (to dlatego w okolicy Bożego Narodzenia weganie i wegetarianie wymiatają boczniaki z półek sklepowych). Jednak do jedzenia boczniaków powinni się przekonać wszyscy, bo to nie tylko wyjątkowo smaczne, ale i pełne właściwości zdrowotnych grzyby.
SPRAWDŹ KONIECZNIE: Czym zastąpić mięso? 10 smacznych zamienników
Sezon na boczniaki
Sezon na boczniaki ostrygowate trwa od września do stycznia, a nawet lutego (jeśli zima jest łagodna).
Gdzie znajdziesz boczniaki?
Boczniaki z lasu
Podczas spaceru w lesie zerknij troszkę wyżej, bo na pniach zwalonych drzew mogą wyrastać pyszne dodatki do obiadu.
Boczniaki ostrygowate występują w polskich lasach, a czasem i w parkach. Znajdziesz je na pniach martwych drzew. Młode owocniki są miękkie, sprężyste i dość zwarte. Starsze mogą być łykowate – tych nie zbieraj. Nie zaszkodzą ci, ale czas ich pyszności już minął.
"Dla początkujących amatorów leśnego zbieractwa ta informacja może rzeczywiście być nieco zaskakująca, ale owszem – boczniaki są saprotrofami, a mówiąc sympatyczniej: mikrokonsumentami, a więc organizmami, które wyrastają na martwych szczątkach organicznych. I nie są wcale tak rzadko spotykane, więc podczas spaceru w lesie wystarczy zacząć baczniej przyglądać się nie tylko liściom pokrywającym ściółkę, ale zerknąć troszkę wyżej, bo na pniach zwalonych drzew mogą wyrastać pyszne dodatki do obiadu" – mówi Patrycja Machałek, autorka książki "Smak dzikich roślin".
Boczniaki z targowiska
Jeśli nie masz czasu na wyprawy do lasu lub gdy podczas grzybobrania nie dopisze Ci szczęście, po boczniaki udaj się na targowisko lub lokalny bazarek. Wybieraj grzyby NIE zapakowane w folię (w której się zaparzają) i sprawdzaj kraj ich pochodzenia.

Domowa hodowla boczniaków
Co ciekawe, boczniaki można również samodzielnie hodować w domu. Jak to zrobić? W sklepie ogrodniczym lub w internecie zaopatrz się w grzybnię boczniaka. Możesz kupić ją w dwóch wersjach:
- zaszczepionej – grzybnia będzie zaszczepiona na balocie lub kołku/pniaku;
- niezaszczepionej – musisz samodzielnie zaszczepić grzybnię w słomie lub nacinając pieniek drzewa liściastego.
Grzyby nie potrzebują zbyt dużej uwagi i w zasadzie rosną same, potrzebują jednak stałego źródła wilgoci. Nie oznacza to jednak, że masz je zalewać wodą. Jeśli grzyby będą ciągle mokre, mogą przestać się rozwijać lub zgnić. Najlepszy efekt uzyskasz, ustawiając w pobliżu grzybni miski z wodą lub regularnie podlewając podłoże.
"Decydując się na domową hodowlę boczniaków, trzeba jednak pamiętać, że długotrwałe wdychanie zarodników boczniaka nie jest zdrowe dla układu oddechowego i może grozić chorobami płuc" – przestrzega Patrycja Machałek i radzi: "Grzybnię koniecznie należy postawić w przewiewnym miejscu: w ogrodzie pod drzewami, na tarasie lub nawet na balkonie, ale w żadnym wypadku nie powinno się hodować grzybów w piwnicy czy w garażu".
Boczniaki – wartości odżywcze
Wbrew powszechnie panującej opinii, grzyby to nie tylko smak. Jasne, bez problemu znajdziesz wiele bogatszych źródeł składników odżywczych, witamin i minerałów, ale to nie znaczy, że w grzybach ich nie ma (ZOBACZ: Dlaczego warto jeść grzyby). Boczniaki w grzybowym rankingu na pewno plasują się wysoko.
Tabela wartości odżywczych
Boczniak ostrygowaty (średniej wielkości) | 89,2 g |
Energia | 41 kcal |
Węglowodany | 5,94 g |
Białko | 2,9 g |
Tłuszcz | 0,19 g |
Wapń | <2,5 mg |
Żelazo | 0,7 mg |
Magnez | 13,9 mg |
Potas | 282 mg |
Cynk | 0,68 g |
Tiamina | 0,07 mg |
Niacyna | 5,75 mg |
Witamina B6 | 0,099 mg |
Biotyna | 7 µg |
Folian | 63 µg |
Zawierają cenne dla wegetarian witaminy
"Boczniaki wyróżniają się na tle innych grzybów w koszyku, bo w porównaniu z borowikami czy kurkami, zdecydowanie mają się czym pochwalić. Zawierają spore ilości łatwo przyswajalnego białka, a dodatkowo kwas foliowy, aminokwasy i witaminy z grupy B, dzięki czemu są wyjątkowo cenne w diecie wegetarian i wegan!" – wymienia Patrycja Machałek.
Obniżają poziom cukru i cholesterolu
Co ciekawe, boczniaki wykazują zdolności do obniżania poziomu cukru i cholesterolu w organizmie, ale tę informację trzeba wziąć w nawias jeśli przyrządzamy je w oleju i z różnymi słodzidłami.
Chronią przed procesami starzenia się
Grzyby te zawierają też silny przeciwutleniacz – ergotioneinę, która chroniąc komórki przed uszkodzeniami, spowalnia procesy starzenia się.