Twój budżet a wyprzedaże: dlaczego nie masz kasy?

Buty, torebki, a może wszystko naraz? Przepis na szczęście jest inny... Dzięki naszym patentom jednocześnie poprawisz sobie humor, kupisz to, czego naprawdę potrzebujesz, i zaoszczędzisz.

W teorii wszystko jest proste. Masz pieniądze i potrzebujesz nowych butów, dlatego szukasz takich, które Ci się podobają i są w rozsądnej cenie. Po sprawie. Racjonalnie patrząc, to nic trudnego. Jednak problem polega na tym, że ludzie nie są do końca racjonalni.

„W kupowaniu ważną rolę odgrywają emocje, szczególnie te związane z uczuciem przyjemności” – mówi psycholog Konrad Opaliński. A to dopiero wierzchołek góry lodowej, co uzmysławia eksperyment przeprowadzony na Emory University .

Naukowcy pokazywali uczestnikom rozmaite przedmioty i za pomocą rezonansu magnetycznego obserwowali reakcje ich mózgów. Za każdym razem, gdy badani widzieli coś, co im się szczególnie podobało, aktywowała się przyśrodkowa kora przedczołowa. To region mózgu, który jest odpowiedzialny za to, jacy jesteśmy i jaką mamy osobowość. Zatem nic dziwnego, że tak trudno odmówić sobie pewnych rzeczy, skoro są one niemal cząstką nas samych.

Na szczęście znamy kilka sposobów, aby zapanować nad budżetem. Dzięki temu będziesz mogła cieszyć się zakupami, unikniesz niepotrzebnych wydatków, a na koniec miesiąca zostanie Ci jeszcze spora sumka. Przejdź na kolejną stronę i sprawdź.

Chwila słabości

Badania opublikowane w „Journal of Economic Psychology” potwierdzają to, z czego niektórzy zdawali już sobie sprawę: o niekontrolowane wydatki łatwiej, gdy mamy zły humor. „To naturalna reakcja, że gdy czujesz się gorzej, to chcesz poprawić sobie nastrój – mówi Opaliński. – Może jednak zamiast zakupów lepiej porozmawiaj z przyjaciółką albo idź na gorącą czekoladę?”.

Jeśli sprawisz sobie od czasu do czasu coś ładnego, to też nie będzie źle. Problem pojawia się wówczas, gdy tego typu wydatki stają się duże i zdarzają się coraz częściej. „W gorszych chwilach nie kupuj drogich rzeczy, nawet jeżeli bardzo Ci się podobają – radzi psycholog. – Daj sobie dzień na przemyślenie wyboru”.

Jeśli po 24 godzinach dalej będziesz chciała kupić dany przedmiot, to prawdopodobnie jest to dobry wybór. A jeśli nie Gratulujemy: właśnie udało Ci się zaoszczędzić przynajmniej kilkaset złotych.

Podstępni sprzedawcy

Ekspedientka w sklepie może być zatrudniona na stanowisku konsultantki albo asystentki, ale nie daj się zmylić eufemizmom – jest sprzedawcą. Za to jej płacą i za to ją rozliczają, dlatego musi sprzedać jak najwięcej. Miej to na uwadze, gdy po raz kolejny powie, że w tej sukience wyglądasz naprawdę świetnie. Powiedziałaby tak nawet wtedy, gdybyś założyła na siebie pokutną włosiennicę.

Zamiast trzech par tanich szpilek kup jedne czarne, dobrej marki. Będą Ci służyły zdecydowanie dłużej.

Manipulacje sklepów

„Wiele sklepów jest tak konstruowanych, żeby roznosił się po nich przyjemny zapach, np. zapach świeżego pieczywa w sklepach spożywczych – mówi Opaliński. – Przez to mamy ochotę na większe zakupy”.

Między innymi z tego powodu nie powinnaś kupować, gdy jesteś głodna. Jak wynika z badań Cornell University, wydajesz wówczas więcej pieniędzy niż zwykle, a w dodatku decydujesz się na bardziej kaloryczne produkty.

Uważaj także przy kasie. Specjalnie poustawiano tam gumy czy słodycze, żebyś bez większego zastanowienia wrzuciła je do koszyka. Mały wydatek w perspektywie jednego dnia staje się niezłą sumą w ciągu całego roku. Podobnie jest z regularnym kupowaniem siatek foliowych. Jedna mocniejsza torba w zupełności Ci wystarczy.

Skuteczne rozwiązanie

Jeśli naprawdę chcesz poczuć się lepiej, wydając pieniądze, niech podpowiedzią dla Ciebie będzie eksperyment przeprowadzony przez Michaela Nortona, profesora Harvard Business School. Badacze wręczali przypadkowym ludziom koperty z drobną sumą pieniędzy. Jedna grupa miała ją wydać na siebie, druga – na innych. Co się okazało?

Samopoczucie ludzi, którzy przeznaczyli pieniądze na własne przyjemności, nijak się nie zmieniło. Ci, którzy wydali je na innych, czuli się szczęśliwsi. Zdaniem profesora Nortona, wystarczy nawet drobny podarunek dla najbliższej osoby. Święta, urodziny czy imieniny to doskonała okazja, żeby pomyśleć o tych, którym w ostatnim czasie nie poświęcałaś wystarczającej uwagi.

A jeśli zdarza Ci się, że budzisz się rano, otwierasz szafę i – chociaż wieszaki uginają się pod ciężarem wiszących na nim ubrań – oświadczasz wszem i wobec, że kompletnie nie masz co na siebie włożyć. Wówczas zobacz pytania, jakie powinnaś sobie zadać, gdy ruszasz na zakupy.

Zaoszczędź 700 zł w ciągu roku!

1. Kremowe imperium

Wszystkie kremy mają z tyłu na etykiecie napisane, jak długo możesz z nich korzystać po otwarciu (np. 6 albo 12 miesięcy). Dlatego nie kupuj ich tylko po to, żeby użyć raz i zostawić na później. Później nie będą działać. A czy też trzymasz w łazience trzy różne szampony (bo włosy się do nich przyzwyczajają)? Jeśli tak, to koniecznie zobacz, jak często zmieniać kosmetyki.

2. Dieta, nie dodatki

Warto kupować tylko niektóre suplementy. Reszta to pic na wodę i fotomontaż.

3. Pralnia pieniędzy

Czasami największe czyszczenie, jakie może zrobić pralnia chemiczna, to czyszczenie Twojego konta. Pamiętaj, że wełniane marynarki i płaszcze lubią wietrzenie, a nie chemię, która zdecydowanie skraca ich żywot.

4. Propozycje do odrzucenia

Niezależnie, czy dzwoni do Ciebie bank, czy operator telefonii komórkowej, któremu płacisz co miesiąc – nie zgadzaj się na ich pierwsze propozycję. Sprawdź ofertę konkurencji. Generalnie nowi klienci dostają więcej.

Jak w łatwy sposób wydać mniej pieniędzy?

1. Podział majątku

Jak wynika z danych NBP, tylko 10 % z nas ma przynajmniej dwa rachunki bankowe. Dlaczego warto to zmienić? Bo dzięki dodatkowemu kontu z łatwością będziesz mogła kontrolować sumy pieniędzy przeznaczane na konkretne cele.

Możesz mieć jedno konto na opłaty stałe, drugie na życie, a trzecie na przyjemności. W dodatku jeśli założysz dodatkowe rachunki w jednym z banków internetowych, to nic za nie nie zapłacisz.

2. Świnka skarbonka

Czasami warto wrócić do starych, sprawdzonych sposobów. Znajdź skarbonkę, do której nie można się dostać inaczej, niż po prostu ją rozbijając. A potem wrzucaj do niej każde 2 lub 5 złotych, które będziesz miała w portfelu, gdy wrócisz do domu.

Wcześniej jednak bardzo konkretnie ustal, na co zbierasz (np. na torebkę firmy X, szminkę od Y). Dzięki temu zamiast wydawać na drobiazgi, kupisz sobie coś naprawdę fajnego. Sprawdź też poziom swojej inteligencji finansowej (FIQ) w naszym teście.

3. Małe błyskotki

Masz słabość do bransoletek i charmsów? Cóż, potrafimy to zrozumieć. Ale chcemy Ci przy okazji zdradzić pewną tajemnicę – pracownicy salonów z biżuterią często mają 50% zniżki na oferowany przez siebie asortyment.

Dlatego też przed kolejnym zakupem spróbuj znaleźć daleką znajomą, która pracuje w takim sklepie. Z pewnością będzie Ci w stanie pomóc.

4. Pomoc wujka Google'a

Zanim zdecydujesz się na zakup konkretnego przedmiotu, wpisz w wyszukiwarkę jego nazwę albo markę wraz z hasłem „kod rabatowy”. Może się okazać, że producent zorganizował właśnie promocję, która sprawi, że zapłacisz mniej albo dostaniesz coś ekstra. Tylko z powodu małego upustu nie zacznij kupować rzeczy, których nie potrzebujesz!

WH 01/2015