Jak czytać sny?

Wciąż powtarza mi się sen, w którym prowadzę auto i nagle przypomina mi się, że przecież jestem mała i nie wiem jak. Zawsze w tym momencie zdaję sobie sprawę, że tata kazał mi przecież znaleźć miejsce na parking. Jak wiele snów, nie ma to większego sensu. Z pewnością tata nigdy nie pozwoliłby dziecku usiąść za kierownicą, a ja na pewno nie odważyłabym się na prowadzenie pojazdu z zerowym doświadczeniem. Czy ten sen może mieć jakiś głębszy sens?

Sny – spis treści

• Sen a prawdziwe życie
• Sen – inspiracja, wspomnienie, wiedza o sobie
• Jak nadać sens Twoim osobistym symbolom i metaforom?
• Jak zapamiętać swoje sny?
• Ukryte symbole w snach

Sen a prawdziwe życie

Sny nie są tylko przypadkowym zlepkiem obrazów. „Analizując ich treść, a także moment, w którym się pojawiają, można zobaczyć, w jaki sposób sny odbijają nasze problemy, obraz samego siebie, a także relację ze światem” – mówi Antonio Zadra, profesor psychologii na uniwersytecie w Montrealu, badacz z Centrum Zaawansowanych Badań Medycyny Snu. Jego specjalnością jest badanie koszmarów sennych, snów nawracających i świadomego śnienia. Jest także współautorem książki „Kiedy mózgi śnią” („When Brains Dream”). Na przykład, w ostatnich latach częstym tematem snów było poczucie zamknięcia, choroba czy inne sprawy związane z covidem. Nic dziwnego, ale pokazuje to, że nasza świadomość „senna” jest powiązana z tym, co się dzieje na jawie.

No dobrze, skoro więc sny odbijają nasze prawdziwe życie, to dlaczego większość z nich jest tak pokręconych, irracjonalnych, sprzecznych z „dzienną” logiką? Odpowiedź znajdziemy w odkryciach neuronauki. Większość snów, które zapamiętujemy, ma miejsce podczas fazy snu REM (faza z szybkimi ruchami gałek ocznych). „W tej fazie Twoja tzw. drugorzędna kora wzrokowa, która kreuje obrazy, czerpiąc z Twojej pamięci i wyobraźni, jest o wiele bardziej aktywna niż na jawie. Natomiast kora przedczołowa – siedziba logicznego myślenia i kontroli (autocenzury) – jest wyciszona, podobnie jak obszary odpowiadające za język” – wyjaśnia dr Deirdre Barrett, autorka „The Committee of Sleep”, wykładowczyni psychologii na Harvardzie i Harvard Medical School, była prezeska Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Snów. „W efekcie nasze zwykłe myśli, obawy i nadzieje są wyrażane w formie wizualnej opowieści, a nie w logiczny, werbalny sposób” – dodaje Barrett. Twój mózg tworzy fabułę, przeglądając wspomnienia luźno związane z Twoimi zmartwieniami. Następnie przedstawia „film” we śnie, aby zobaczyć, jak zareagujesz (tak, Twój umysł aktywnie Cię testuje!). „Mózg tworzy te niezwykłe narracje senne, dzięki czemu mamy wrażenie doświadczania prawdziwych zdarzeń, na które reagujemy. Następnie mózg wykorzystuje te emocje, aby lepiej zrozumieć otaczający nas świat” – wyjaśnia Zadra.

Posługując się moim snem o prowadzeniu samochodu jako studium przypadku, przeszłam w nim emocjonalną drogę od poczucia szczęścia i swobody, do strachu i poczucia urazy, ponieważ dostałam zadanie niemożliwe do wykonania. Ale nigdy w tym śnie się nie opieram ani nie kłócę – robię to, czego ode mnie się oczekuje (próbuję znaleźć parking), co jest moją normą postępowania w prawdziwym życiu.

Sen – inspiracja, wspomnienie, wiedza o sobie

Marzenia senne mogą być skarbnicą pomysłów, z których artyści od wieków czerpali inspirację do tworzenia arcydzieł. Mary Shelley, autorka powieści o Frankensteinie, wyśniła dwie kluczowe sceny – tę, w której wynalazca próbuje ożywić swoje dzieło za pomocą elektryczności, i drugą, w której potwór staje nad śpiącym wynalazcą. Paul McCartney usłyszał melodię „Yesterday” we śnie, a po obudzeniu skomponował hit wszech czasów. Ale sny to też kopalnia wiedzy o sobie, ponieważ są oparte na Twoich wspomnieniach i emocjach. „Jeśli zastanowisz się, dlaczego Twój mózg wybiera akurat te, a nie inne wspomnienia i dlaczego łączy je akurat w taki sposób, możesz dowiedzieć się wiele o swoich prawdziwych, ale skrywanych emocjach czy schematach postępowania. O rzeczach, o których starasz się nie myśleć albo uważasz je za nieważne, a są kluczem do Twojej osobowości” – mówi Zadra. Tak więc, nawet jeśli Ty i Twoja przyjaciółka macie podobne sny, będą oznaczały coś innego dla każdej z was. Musisz zbadać swoje sny w kontekście swojego życia, aby je rozszyfrować.

Jak nadać sens Twoim osobistym symbolom i metaforom?

To dlatego terapeuci, pracujący w nurcie psychoanalitycznym, traktują sny jak komunikaty od podświadomości konkretnego pacjenta, że w jego życiu dzieje się coś, w co on na razie nie ma wglądu, ale zrozumienie tego zmieni jego życie na lepsze. Jeśli jesteś jedną z tych osób, które rzadko śnią, nie martw się. Wszyscy śnią (w tym i Ty!), ale możesz tego nie pamiętać, jeśli nie obudzisz się podczas fazy REM. Twoja pamięć krótkotrwała jest aktywna na tym etapie, podczas gdy mechanizmy przekształcające pamięć krótkotrwałą w długotrwałą już nie są. Zapomnisz, jeśli się wtedy nie obudzisz. Ale jest pewien chwyt: powiedz sobie, że chcesz zapamiętać swoje sny, zanim pójdziesz spać. Jest to uznana technika, zwana autosugestią i – według Zadry – działa. To prawie jak ustawienie sobie przypominajki w telefonie. Jesteś gotowa, aby odcyfrować przesłanie od podświadomości? Eksperci wyjaśniają, jak nadać sens Twoim osobistym symbolom i metaforom.

Wyłapuj emocje

Zwróć uwagę na uczucia, które masz we śnie, zwłaszcza na te intensywne. Zorientuj się, kiedy, dlaczego i jak doświadczasz tych intensywnych emocji i zapisz je wszystkie z samego rana. Pomyśl o tym, co dzieje się w Twoim życiu na jawie, co inspiruje uczucia podobne do tych, które masz we śnie. Być może pełen lęku sen, że zdajesz maturę i masz pustkę w głowie, odzwierciedla niepokój, jaki odczuwasz w związku z nową pracą czy innym wyzwaniem.

Zwróć uwagę na osoby

Postacie w Twoim śnie są ważne. Czy je znasz i czy często pojawiają się w Twoich snach? Jakie masz z nimi relacje? Lubisz je, czy raczej masz z nimi jakiś nierozwiązany konflikt? Znane postacie mogą symbolizować pewne funkcje: na przykład postać ojca może symbolizować w ogóle władzę i odbijać relacje z szefem. A pojawiająca się postać matki może symbolizować inne kobiety o podobnym charakterze czy darzone przez Ciebie podobnymi emocjami.

Szukaj serii

Nawet pojedynczy sen może być dla nas olśnieniem, ale Zadra uważa, że kluczowe są te powtarzające się sny. O kim śnisz najczęściej? Pomyśl o swoich relacjach z tą osobą. Jak się z tym czujesz? Pozwólcie, że wrócę do mojego snu z samochodem, Nie umiem nim kierować, ale czuję, że muszę, bo przecież tata kazał mi zaparkować. Brak kontroli nad samochodem według Zadry zazwyczaj oznacza poczucie utraty kontroli nad własnym życiem. Teraz ten sen staje się jasny: nie idę w życiu tam, gdzie chcę, bo tak bardzo staram się spełniać oczekiwania innych ludzi.

Zapytaj przyjaciół

Czasem brakuje nam dystansu do siebie, aby dobrze odczytać własne sny. Proponujemy taką zabawę – spróbuj zebrać grupę przyjaciół, którzy znają się dobrze i są również zainteresowani interpretacją snów. Spotykajcie się regularnie i opowiadajcie sobie swoje sny, próbując je interpretować. To w połączeniu z lekturami na temat marzeń sennych może być pasjonującym hobby.

SPRAWDŹ: Bezdech senny – objawy i sposoby jak sobie radzić 

Jak zapamiętać swoje sny?

Najlepszym sposobem na upewnienie się, że zapamiętasz swoje sny, jest zapisanie ich zaraz po przebudzeniu. Ludzie, którzy prowadzą dzienniki snów, zauważają, że samo spisanie snu sprawia, iż przypomina im się o wiele więcej szczegółów. Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci prowadzić szczegółowy dziennik snów.

Daj sobie rano czas

Znacznie lepiej zapamiętasz swój sen, jeśli odtwarzasz go w myślach ponownie zaraz po przebudzeniu. Utrwala to go w pamięci długotrwałej. Poświęć minutę lub dwie rano na przypomnienie sobie obrazów ze snu.

Zmień pozycję

Jeśli nic Ci się nie przypomina, spróbuj zmienić pozycję w łóżku. „Jeśli obudziłaś się, leżąc na plecach, obróć się na bok, aby zobaczyć, czy wracają jakieś wspomnienia. Jeśli coś zapamiętasz, nawet niejasne uczucia, obrazy, zapisz je i rób to codziennie” – mówi Zadra.

Dyktuj

Nie lubisz pisać? „Dyktowanie ich programowi przekształcającemu mowę na tekst sprawia, że nagrywanie snów jest szybkie i łatwe” — radzi Zadra Wzmacnia też pamięć snów!

Ukryte symbole w snach

Lektura takich książek, jak np. „O istocie snów” Arnolda Mindella czy „Jungowska psychologia marzeń sennych” Z.W. Dudka mogą dostarczyć wskazówek, dotyczących interpretacji symboli, ale odpowiedź ostatecznie pochodzi z Twoich doświadczeń. Oto kilka wątków, które często pojawiają się w snach, i przykłady ich interpretacji.

Ktoś Cię goni

Możesz się bać o swoje samopoczucie fizyczne lub psychiczne, martwić się terminem lub związkiem, z którego chcesz się wydostać. W tym śnie może pojawić się uczucie duszenia się lub grzęźnięcia. Liczy się także tożsamość prześladowcy. Może to ktoś, kogo znasz, kto reprezentuje części Ciebie, których nie lubisz.

Odkrycie nowego pokoju

To prawie zawsze pozytywny sen. Dom reprezentuje Twój umysł. Znalezienie obszaru, o którym nie wiedziałaś, że istnieje, może oznaczać, że odkrywasz nowe części siebie: aspekty lub umiejętności, o których nie sądziłaś, że w ogóle w Tobie istnieją.

Spóźniasz się

Dominującymi emocjami są niepokój, bezsilność i rozczarowanie (wiesz, że ucieka Ci ostatni pociąg). Znaczenie zależy od tego, dlaczego się spóźniasz: czy jest to wynik Twoich własnych działań, takich jak zgubienie biletu, czy jest poza Twoją kontrolą, jak wjechanie w korki w drodze na lotnisko? Ten sen może oznaczać, że tracisz coś w swoim życiu, ponieważ nie jesteś proaktywna, lub z powodu np. złej woli innych.

Nieprzygotowana na egzaminie

Może nie masz pewności, czy podołasz nowemu zadaniu w pracy, lub czy uda Ci się zrobić to, co masz zrobić w terminie. Ale taki sen może również wyrażać niepokój o to, jak postrzegają Cię inni, głęboki lęk przed oceną, krytyką i ewentualną kompromitacją.

Wypadające zęby

Zęby symbolicznie kojarzą się z bronią/obroną. Jeśli wypadają, może to być odzwierciedleniem poczucia bezbronności w obliczu jakiejś nowej sytuacji. Utrata zębów może być również powiązana z lękiem przed starzeniem się. W niektórych sytuacjach jest to symbolem zrywanych więzi z bliskimi ludźmi.

ZOBACZ TEŻ: Jak szybko zasnąć?