Ekologia: zmień nawyki i uratuj świat

1. Zaadoptuj drzewo

To podobno Amazonia jest zielonymi płucami planety, ale nasze drzewa też się liczą. Dlatego warto wspierać ich sadzenie. Możesz to zrobić za pomocą portalu nadacepartnerstvi.cz (strona po angielsku, a drzewo w Czechach). W Polsce sprawa jest odrobinę trudniejsza, ale możliwa do zrealizowania we współpracy z sołectwem Wojcieszyn (wojcieszyn.info).

2. Ufunduj pszczołę

Wejdź na stronę www.adoptujpszczole.pl i wybierz, ile owadów chcesz adoptować (jeden kosztuje 2 złote). Resztą zajmie się Greenpeace. Celem akcji jest ufundowanie 65 tys. pszczół, a miłym dodatkiem – ujrzenie zabawnego rysunku Marka Raczkowskiego.

Jak oszczędzać prąd

Naukowcy z Post-Carbon Institute wieszczą, że w ciągu 60 lat zasoby węgla będą na tyle trudno dostępne, że ich wydobycie stanie się nieopłacalne. Do tego dochodzi stanowisko Unii Europejskiej, która chce ograniczyć emisję CO₂ o 40% do 2030 roku. A u nas przecież niemal cały prąd pochodzi z węgla.

3. Wyłącz światło, ale...

Generalna zasada jest taka, że jeżeli wychodzisz z pomieszczenia, to wyłączasz światło. Nie ma sensu, żeby paliło się, gdy Cię nie ma. „Trzeba jednak pamiętać, że największe zużycie energii następuje, gdy włączasz żarówkę” – mówi Jarosław Kotyza z Akademii Górniczo-Hutniczej. Dlatego jeśli masz zamiar wrócić do pokoju w ciągu ok. 6 minut, to lepiej zostaw włączone światło. Zwłaszcza gdy korzystasz z żarówek energooszczędnych.

4. Lepiej niż energooszczędna

Problem z tradycyjnymi żarówkami jest taki, że więcej energii zużywają na ogrzewanie pomieszczenia niż jego oświetlenie. Żarówki energooszczędne radzą sobie lepiej, ale bezdyskusyjnym zwycięzcą tych zawodów jest żarówka LED. Jej światło już od jakiegoś czasu jest przyjemne dla oka, a jak obliczył portal „Ziemia na rozdrożu”, w ciągu roku inwestycja w takie rozwiązanie pozwoli Ci zaoszczędzić nawet 90 zł na jednej żarówce.

5. Wyjmij ładowarkę

Ładowarka, pomimo tego, że nie ładuje, ciągle pobiera prąd. Dlatego dla spokoju ducha wyjmij ją z kontaktu. Poza tym przeczytaj nasz artykuł i poznaj kilka sztuczek, żeby ładowarka nie była potrzebna tak często. Jeszcze więcej zaoszczędzisz, jeśli wyłączysz bezczynnie stojącą drukarkę laserową. W ciągu dnia może ona zużywać tyle samo prądu, co lodówka! Sprawdź również, czy po wieczornym seansie nie zostawiłaś włączonego odtwarzacza DVD, zgodnie z kalkulacją „Ziemi na rozdrożu” zaoszczędzisz dzięki temu nawet 50 zł rocznie.

6. Dobierz taryfę

Kiedyś prąd przypływał i po prostu się za niego płaciło. Dziś można wybrać taryfę, niemal jak u operatora telefonii komórkowej. Dlaczego warto? Bo jeśli przez cały dzień nie ma Cię w domu, a najwięcej prądu zużywasz późnym popołudniem, może się okazać, że w prosty sposób zmniejszysz rachunek nawet o 19%.

Jak oszczędzać wodę

Morza i oceany pokrywają prawie 75% naszego globu. Jednak jak podaje WWF 97% wody to woda słona. Słodka stanowi jedynie 3%, a zdecydowana większość jej zasobów jest uwięziona w lodowcach.

Mycie włosów deszczówką? Stara metoda naszych babć na piękne i miękkie włosy. Dzisiaj, niestety, nieskuteczna, bo nawet deszcz jest zanieczyszczony.

7. Zakręć kran

Najprostsze, co możesz zrobić, to zakręcić kran podczas mycia zębów i porannej toalety. Zgodnie z wyliczeniami Ministerstwa Środowiska zaoszczędzisz dzięki temu nawet do 40 litrów wody dziennie i 16 złotych miesięcznie. Wydaje Ci się, że to mało? W przyszłym roku bez żadnych wyrzeczeń będziesz mogła sobie kupić za to nowe rękawiczki (192 zł).

8. Zastanów się nad zmywarką

Zgodnie z danymi spółki wodociągowej Aquanet do ręcznego umycia naczyń potrzebujesz ok. 20-40 litrów wody. Jeśli powierzysz to zadanie zmywarce, zużyjesz jej 12 do 30 litrów. Jeżeli chcesz być lepsza niż zmywarka – weź przykład z babci. Prawdopodobnie ona nalewa jeszcze wodę do jednego ze zlewów i tam myje naczynia, a dopiero potem opłukuje je pod wąską strużką bieżącej wody.

9. Wymień spłuczkę

Prawdopodobne jeszcze nigdy tego nie robiłaś. Dla odważnych – to nie jest takie trudne, jak się wydaje, z pewnością dasz sobie radę. Dla rozważnych – poproś kogoś z rodziny. Dlaczego warto? Jak podaje Aquanet, cieknąca strużka wody to 9 litrów na godzinę, co w ciągu roku zamienia się w 789 wanien po 100 litrów. Może to ubytek niewidoczny dla licznika, ale z pewnością zauważalny dla sieci wodociągowej.

10. Bądź czujna

Marnujemy wodę w jeszcze jeden, niemal niezauważalny sposób. Marnotrawiąc produkty, które z tą życiodajną cieczą pozornie nie mają nic wspólnego. Nie wiem, czy wiesz, ale do wyprodukowania bochenka chleba potrzeba 462 litry wody. Wyhodowanie 2,2 kg wołowiny to już 9500 litrów. Możesz oszczędzać wodę, nie mając z nią bezpośredniego kontaktu.

Eko gadżety

Zgodnie z danymi WWF w polskich domach powstaje 12 milionów ton odpadów rocznie. Ale nie wszystko, co wyrzucamy, to nieprzydatne do niczego śmieci.

11. Polka ma talent

Banery reklamowe, roll-upy czy flagi nie są biodegradowalne. Mają za to ciekawą strukturę i dużą wytrzymałość. Paulina Tralewska postanowiła dać im drugie życie w postaci oryginalnych toreb. Odkurzyła maszyny kaletnicze, które stały nieużywane po tym, gdy jej wujkowie zamknęli swoje warsztaty i zabrała się do pracy. Każda torba jest zupełnie unikatowa (www.polkamatalent.com)

12. ZetPety

Jeśli szukałaś ostatnio lampy, to pewnie zauważyłaś, że większość z nich to przerost formy na treścią. W dodatku potwornie drogi. Lepiej wybierz coś zaskakującego i w przystępnej cenie. Na przykład lampę „Tykwa II” stworzoną z ręcznie skręcanych, papierowych rurek. Szukaj na FB pod nazwą ZetPety.

13. Tacka po winie

Butelki nie muszą wracać do skupu lub ginąć na wysypisku. Mogą znów zagościć na naszych stołach w postaci… pater. Na taki pomysł wpadł jakiś czas temu absolwent krakowskiej ASP Michał Roztocki. Potrzebny jest do tego piec szklarski, 800 stopni Celsjusza i dużo talentu. Efekty możecie zobaczyć na stronie www.sztukaszkla.pl.

Eko zakupy

Statystyczny Polak wydaje 20 tysięcy rocznie na zakup rozmaitych dóbr i usług. To dużo, dlatego warto się zastanowić, jak wydawać je mądrze i z korzyścią dla środowiska.

14. Kupuj małe ryby

Zdaniem Greenpeace aż 75% światowej populacji ryb jest nadmiernie eksploatowana. Jeśli chcesz się dowiedzieć, które są najbardziej zagrożone wyginięciem, poszukaj w internecie poradnika „Dobra ryba”. My od razu radzimy przerzucić się na szprotki, sardynki lub sardele i kupować w Kauflandzie lub Lidlu. Te sklepy, jak wynika z raportu, nabywają ryby od dostawców, którzy nie łamią prawa.

15. Uczciwa wymiana

Fairtrade to międzynarodowa organizacja, która dba o to, aby produkty sygnowane jej logo powstawały z dbałością o środowisko, a pracujący nad nimi ludzie dostawali przyzwoite pieniądze. Robiąc zakupy, zwróć uwagę na charakterystyczne logo (człowiek z uniesioną ręką).

16. Dobre mięso

Niektóre przetwory mięsne są tak tanie, że strach myśleć, co może być w środku. Zresztą przekonaj się sama, czy parówki są zdrowe? System Gwarantowanej Jakości Żywności powstał po to, aby przeciwdziałać takiemu zjawisku. Na opakowaniach szukaj znaku QAFP.

Znaczenie symboli poznasz na: ekologia.pl/wiedza/znaki/

Zadbaj o przyszłość (a Unia się dołoży)

Statystyki pokazują, że 85% energii pochodzi ze źródeł nieodnawialnych, a raport Bundeswehry z 2010 roku sugeruje, że zmniejszanie się zasobów ropy będzie miało poważne konsekwencje geopolityczne już za 10 lat.

17. Kolektory słoneczne

Zostawmy wielką politykę i zastanówmy się, co możemy zrobić, żeby lepiej wykorzystywać energię odnawialną. „Kolektory słoneczne to często pierwsze i najpopularniejsze skojarzenie – mówi Jarosław Kotyza z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. – Problem polega na tym, że dzięki kolektorowi będziesz w stanie podgrzewać jedynie ciepłą wodę użytkową”. Czyli tę, z której korzystasz, gdy np. chcesz się wykąpać. Dlatego koszt inwestycji to ok. 8-12 tysięcy, a jej zwrot trwa nawet 12-15 lat.

18. Pompa ciepła

To zmyślne urządzenie pobiera ciepło z ziemi lub powietrza, po czym oddaje je swojemu otoczeniu. W wersji rozbudowanej może stanowić jedyne źródło energii do ogrzewania domu. „W wersji podstawowej służy do ogrzewania wody użytkowej – mówi Kotyza. – Pompa ciepła jest wówczas bardziej ekonomiczna od kolektora”. Kosztuje 7-9 tysięcy złotych, działa bez względu na zachmurzenie i może się zwrócić w przeciągu 4-5 lat, jeśli dotychczas do podgrzewania wody wykorzystywałaś olej, gaz płynny lub prąd.

19. Panele Fotowoltaiczne

Przy pomocy panela fotowoltaicznego można zamienić promienie słoneczne na energię elektryczną. „Wyprodukowana w ten sposób energia jest wykorzystywana do zasilania lodówki czy komputera, a nadwyżka zostaje odprowadzona do sieci” – tłumaczy Kotyza. Samodzielne magazynowanie energii jest na razie nieopłacalne. Koszt takiej instalacji to ok. 15-18 tysięcy, a przewidywany okres zwrotu to ok. 10-12 lat.

20. Samowystarczalność

Jeśli mieszkasz w domu jednorodzinnym albo masz domek letniskowy, zainteresuj się programem „Prosument”. „Jego nazwa wzięła się od połączenia słów „producent” i konsument” – mówi Kotyza. – Unia Europejska od przyszłego roku będzie dofinansowywała przydomowe instalacje, które będą produkowały energię ze źródeł odnawialnych”.

Kwestia ekologii Cię interesuje? Poznaj 8 mitów o ekologii. Pamiętaj też, że bycie eko to także ograniczanie ilości chemii upakowanej w kosmetykach, które kupujemy. Weź przykład z kobiet innych narodowości i poznaj naturalne kosmetyki ze wszystkich stron świata.

Tekst: Jakub Skworz

WH 06/2014