Urlopy dla rodziców: rodzaje i warunki udzielania

Urlop macierzyński

Przysługuje, jeżeli w dniu porodu byłaś zatrudniona na umowę o pracę. Rozpoczyna się w dniu porodu, chociaż w szczególnych okolicznościach 6 tygodni możesz wykorzystać przed porodem (musisz tylko w pracy  złożyć odpowiedni wniosek i dostarczyć zaświadczenie od ginekologa o przewidywanym terminie porodu). Urlop trwa 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka (w przypadku bliźniaków czy trojaczków urlop jest odpowiednio dłuższy). I jest obowiązkowy.

Dodatkowy urlop macierzyński

Nie jest obligatoryjny, ale jeżeli złożysz odpowiedni wniosek urlopowy w swojej firmie – dostaniesz go, tylko musi się rozpocząć bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Może trwać maksymalnie sześć tygodni.

Zasiłek

Na urlopie macierzyńskim wszystkim mamom, które w chwili porodu miały opłaconą składkę chorobową (czyli nie tylko zatrudnionym na etat, ale i tym na umowie-zleceniu, a także samozatrudnionym), przysługuje zasiłek macierzyński.

Jego wysokość zależy od tego, jak długo zamierzasz być z dzieckiem w domu. Jeżeli chcesz wykorzystać tylko urlop macierzyński (20-26 tygodni), dostaniesz co miesiąc średnią zarobków z ostatnich 12 miesięcy.

Urlop dla ojca

Pierwsze 14 tygodni urlopu należą się mamie. Ale kolejne 6 może wziąć tato, jeżeli tylko jest zatrudniony na umowę o pracę. Dostaje zasiłek i jest chroniony przed zwolnieniem. Tato może także wykorzystać dodatkowy urlop macierzyński (6 tygodni).

Przeczytaj także o tym, jak być pracującą mamą. 

Urlop rodzicielski

Ten urlop możesz wziąć Ty albo ojciec dziecka po wykorzystanym urlopie macierzyńskim. Trwa maksymalnie 26 tygodni. Wysokość zasiłku zależy od zadeklarowanej długości urlopu.

Osoby, które w ciągu 14 dni po porodzie postanowią wykorzystać urlop macierzyński i rodzicielski (26 tyg. + 26 tyg.), będą dostawać 80% swoich zarobków sprzed urodzenia dziecka. Uwaga: jeśli decyzję o urlopie rodzicielskim podejmiesz później, będziesz dostawać tylko 60% wynagrodzenia.

Urlop ojcowski

Może go wziąć tato, jeśli jest zatrudniony na umowę o pracę. Trwa maks. dwa tygodnie i trzeba go odebrać przed ukończeniem przez dziecko 1 roku życia. Jest płatny w 100%.

Urlop wychowawczy

Może go wziąć zarówno mama, jak i ojciec dziecka, jeśli mają za sobą co najmniej 6-miesięczny staż pracy. Przysługuje rodzicom aż do ukończenia przez dziecko 5 r.ż. Trwa maks. 36 miesięcy. Jest to urlop bezpłatny, ale przy niskich dochodach przysługuje zasiłek.

WH 09/2016