Autoprezentacja: jak poprawić swój wizerunek

Zaczynasz staranne przygotowania. Poświęcasz wiele uwagi wyszukaniu informacji i konstruowaniu prezentacji, a także strojom, dobierasz cienie, szminkę, fryzurę. Intuicja podpowiada Ci, że każdy detal Twojego wizerunku ma znaczenie.

Masz rację: jak Cię widzą, tak cię piszą – mówi przysłowie. Odpowiedni self-image może przynieść to wszystko, co najbardziej upragnione: pieniądze, władzę i miłość.

Etap pierwszy: stwórz obraz

Statystyki mówią, że ok. 50% informacji odbieramy z ruchomego obrazu, którym jest dla nas inny człowiek. Reagujemy na ruch, barwną plamę stroju czy intonację głosu. To one budzą (lub nie!) nasze zainteresowanie.

Rozumienie i racjonalne akceptowanie punktu widzenia rozmówcy jest końcowym (i nie zawsze decydującym!) etapem procesu komunikacyjnego. Najpierw jest akcja, a dopiero potem jej analiza. Wbrew pozorom myślimy wolniej niż działamy.

Nawet jeśli sądzisz, że jest inaczej, przeczą temu wszelkie współczesne badania. Czy na pewno wiesz, o czym opowiada ruchomy obraz, którym jesteś dla Twojego odbiorcy? I wcale nie chodzi tylko o strój…

Najważniejszym składnikiem komunikatu jest ciało. Wszystkie, najdrobniejsze nawet elementy ruchu, postawy, mimiki i głosu oddziaływują na innych. W rezultacie to nie marka sukienki, ale ułożenie nóg i pleców, spojrzenie czy gest sprawią, że Twoja bluzka i spódnica wydadzą się piękne lub beznadziejne.

Na podstawie tego, jak stawiasz kroki, stajesz czy siadasz – Twój rozmówca oceni Twoją inteligencję i przygotowanie zawodowe. Gestykulacja nada lub odbierze sens Twoim slajdom i słowom, sposób trzymania torebki czy dokumentów uwidoczni charakter. Makijaż zwiększy wyrazistość twarzy lub ujawni jej komunikacyjną ospałość, biżuteria skoncentruje lub rozproszy uwagę odbiorcy.

Etap drugi: zagraj rolę życia

Pomyśl o swoim zawodowym życiu jak o teatrze. Musisz to po prostu zagrać. Chcąc nie chcąc, wszyscy jesteśmy aktorami. Im lepiej gramy swoje życiowe role, tym większe mamy szanse osiągnąć to, czego pragniemy.

Czym różni się zawodowstwo od amatorstwa w tej dziedzinie? Świadomością własnych działań oraz ich swobodą i wyrazistością. Jak to uzyskać? Miej świadomość, że wszystko, czym się posługujesz, to rekwizyt, a każde spotkanie to sztuka. Naucz się grać swoją rolę.

Etap trzeci: garderoba

Najpierw kostium i charakteryzacja. Dobieraj strój nie tylko według kryteriów estetycznych. Wyobraź sobie, jaki komunikat wysyła Twoje ubranie. Nie mnóż kolorów i faktur, bo nadmiar rozproszy uwagę odbiorcy.

Tak samo będzie, gdy ubierzesz się, nadmiernie podkreślając swoją kobiecość. Czy w pracy wolisz przyciągać uwagę jako obiekt seksualny, czy jako profesjonalistka? Twoim wrogiem są stroje zbyt krótkie, zbyt wydekoltowane, zbyt obcisłe.

Taki strój mówi: „Jestem śliczna i kobieca. To moja najważniejsza rola. Zwróć na mnie uwagę”. Chcesz czy nie, nagie lub widoczne pod obcisłym strojem ciało z ewolucyjnie uwarunkowanych powodów przyciąga uwagę i budzi skojarzenia niezwiązane z Twoją pracą.

Etap czwarty: wyrazistość

Ze wszystkich części ciała to twarz i ręce przyciągają najwięcej uwagi. Zadbaj o to, by zawsze były widoczne. Twarz zasłonięta rozpuszczonymi włosami albo pozostająca w cieniu spowoduje u odbiorcy najpierw niepokój, a potem zmniejszy jego uwagę.

Będzie Cię słuchał mniej chętnie i niewiele zapamięta. Masz piękne włosy i lubisz je nosić rozpuszczone? W pracy raczej je zwiąż, upnij albo odsuń do tyłu.

Postaraj się o dobre oświetlenie w pokoju, nie stawaj plecami do okna (raczej bokiem lub na wprost). To także część scenografii Twojego spektaklu. Czy wiesz, ile uwagi przykłada reżyser do właściwego oświetlenia aktora? I że aktor zawsze pamięta o właściwym ustawieniu się w świetle reflektora?

Sztuczne światło w pokoju czy sali konferencyjnej sprawi, że Twoja twarz wyda się młodsza i zdrowsza. Nawet jeśli wydaje Ci się, że jest dość światła dziennego, zapal lampy. Dzięki światłu uczestnicy spotkania będą uważniejsi i bardziej pobudzeni do pracy.

Twoja twarz, przykuwająca uwagę dzięki światłu, makijażowi i odpowiednio upiętym lub odsuniętym włosom, mówi: „Warto na mnie patrzeć. Mówię i myślę o ciekawych sprawach. Nie boję się trudnych dyskusji ani rozwiązań. Jestem skoncentrowana na swoich zadaniach”.

Etap piąty: dłonie

Teraz do akcji wkraczają ręce. Po raz pierwszy w momencie powitania. Pamiętaj, by mocno i zdecydowanie uścisnąć dłoń partnera. Przytrzymaj ją chwilę w swojej.

Wiele kobiet podaje rękę zbyt delikatnie, wiotką lub zbyt sztywną, pozwalając uścisnąć sobie tylko czubki palców. To komunikat: „Wiem, że kobiety nie powinny się wychylać. Siła, władza i decyzje należą do mężczyzn”.

Od dziś rób to inaczej. Wnętrza kciuków i dłoni muszą się dotknąć. Ten jedyny w naszej kulturze sygnał dotykowy w profesjonalnych sytuacjach może zdecydować o ich dalszym ciągu.

Twoja zdecydowana dłoń mówi: „Jak to miło Cię spotkać. Jestem otwarta i energiczna, znam swoją wartość”. Ten komunikat potwierdzają oczy uważnie patrzące w oczy partnera. Dłonie powinny być nie tylko wypielęgnowane, ale zawsze widoczne.

Jeśli siadasz przy stole, a ktoś siada naprzeciw Ciebie, upewnij się, czy widzi Twoje ręce. Możesz je położyć na blacie, ale też na przykład odsunąć się lekko od stołu i ułożyć dłonie na kolanach.

Warunkiem wykonania każdego ruchu jest odprężenie. Zablokowane stawy barkowe, sztywne ręce i dłonie uniemożliwiają wykonanie swobodnego i dynamicznego gestu.

Etap szósty: luz

Dlatego pracuj nad stałym rozluźnianiem wszystkich części ciała. Zwykle napięcie pojawia się w ramionach (ogranicza gest), klatce piersiowej (blokuje oddech), szczękach (pogarsza dykcję), nogach (usztywnia sylwetkę).

Te miejsca musisz skanować w sobie niezwykle uważnie. Idealny stan w komunikacji to wypadkowa rozluźnienia i energii. Powinnaś być zaangażowana i pobudzona, ale nigdy spięta.

Poruszaj się, stawaj i siadaj, pielęgnując w sobie poczucie siły i stabilności, ale unikaj napięcia. I nie zapomnij, że wszystkie części Twojego ciała stanowią całość. Jeśli siądziesz lub staniesz zbyt luźno, zostaniesz odebrana jako sztuczna i ospała.

A naturalność jest paradoksalnie wynikiem długotrwałego treningu. Postaraj się zrelaksować twarz i często się uśmiechać. Pamiętaj jednak, że uśmiech wymuszony wygląda nieszczerze.

Za to związane z uśmiechem lekkie uniesienie kącików ust poprawia dykcję i sprawia, że to, co mówisz, brzmi bardziej merytorycznie. Wyrazista dykcja wyraża: „Wiem, co mówię, mam rację, znam się na tym, jestem dobrze wykształcona”.

Etap siódmy: nie spiesz się

Publiczne mówienie, gestykulacja i mimika są z reguły nieco wolniejsze i wyrazistsze niż w rozmowie prywatnej. Im większa sala i liczniejsze audytorium, tym mocniejsza powinna być ekspresja.

W kontaktach twarzą w twarz podczas trudnych rozmów język ciała powinien być subtelny, ale nadal precyzyjny i wyrazisty. W dużych prezentacjach nie bój się obszernych gestów i długich pauz, jeśli tylko czynisz je częścią komunikacji, a nie zbytecznym ozdobnikiem.

Kończ mocno zdania i myśli (zawsze intonacja opadająca), dziel ruch na fazy. Na przykład: najpierw usiądź, potem mów, najpierw pewnie stań, potem podaj rękę. Zadbaj o klimat przyciszonej i oszczędnej uwagi w kameralnych pomieszczeniach i wobec mniej licznych odbiorców.

Twoja wyrazistość i skupienie wywołają skupienie Twoich rozmówców. Uwaga i solenność mają swój ukryty komunikat: „To, o czym mówię, jest ważne, zależy mi, żebyś to zrozumiał. Poświęcam całą swoją uwagę sprawom, o którym rozmawiamy”.

WH 10/2016